Ufak bir düzeltme yapayim çünkü bence hatanız var. Olayı sadece temel fiziği baz alarak düşünürsek dediğiniz doğru, motor ve tekerler ilişkili iken fren yaptığınız zaman hem aracın doğrusal hızına karşı hem de tüm yürüyen aksamın (rod, differansiyel, vites kutusu, motor krankı v.b.) döngüsel hareketine karşı iş yapmış oluruz.
Ama olayın daha derinine inersek, aracımızdaki frenlerin çok güçlü olduklarını, yürüyen aksamı yavaşlatırken bile tekere ne kadar yüksek miktarda ters tork uyguladığını (tekerleri kilitliyecek kadar) düşünürseniz teziniz çürüyecektir.
Şöyle söyliyim, farzedelim viteste iken freni sonuna kadar köklediniz ve tekerleriniz buna rağmen kilitlenmedi, anca bu durum frenin aracı durdurmada yetersiz kaldığının göstergesidir. Peki kimin başına gelmiş, kimsenin..
Peki debriyaja basarsak ne olur.. Motorla bağlantı kesildiği için zaten güçlü olan frenler tüm gücü ile sadece ve sadece tekerleri durdurur. İşte bu yüzdendir ki boşta iken fren yapınca tekerler çok daha çabuk kitlenir.
Bunun yanında bir durum daha var ki bu durumda boşta fren yapmak kesinlikle fren mesafesini artırır. (çoğumuz biliyoruz, bilmeyenler için nedenini yazacağım)
Yokuş aşağı inerken. Viteste inin. Yürüyen aksam eğim nedeni ile hızlanmak isteyen aracınıza engel oluşturur. (mekanik aksamdaki döngüsel eylemsizlik diyelim..). Fren esnasında motordan gelen bu ekstra ters tork hem frenlerin tekeri kitleme riskini azaltır hem de frenler az yorulur, az ısınır, sonra balatalarınız kazık gibi olmaz.
Vites ufaltarak yavaşlamakta yukardaki durumun aynısıdır. Vites küçülttüğünüzde motor aksam daha hızlı dönmeye zorlancak ama eylemsizlik nedeni ile karşı koyacaktır, bu da tekerleklere fren etkisi yaratır
Son bir durum daha var, sadece burda debriyaja basmak işinize yarayabilir.
Aniden devirli bir biçimde hızlanıyorsunuz diyelim, pat önünüzdeki ani fren yaptı, işte burda deriyaja hemen basıp fren yapmalısınız çünkü motorun ivmelenmesi siz ayağınızı gazdan çektikten 2-3 sn. sonra biter ve işte bu esnada motor siz o frene basmadan önce uyguladığınız ivmelenme etkisi ile tekerlere halen daha itici tork verir ki bu frenlerin hem aracı hem de şahlanan(ivmelenen) motor aksamını durdurması için çaba sarfetmesi demek, işte bu durum biraz kritik. Denemedim ama büyük motor ve yüksek "hp" sahip araçlar da bu daha da önemli olur gibi geliyor...
oh, amma yazmışım be..Amaç insanlar yanlış bilip yanlış şeyleri uygulamasın..
Yer imleri