Basit bir asansör modeli nasıl yapılır?


Bir asansörü, üstünden bir çelik halatla çatı arasındaki büyük bir makaraya bağlı bir diktdörtgenler prizması olarak düşünebiliriz. Makara, genellikle doğrusal akımla çalışan bir motora bağlıdır ve motor bir veya diğer yönde çalıştıkça, çelik halat; ya makaraya sarılarak asansörü yukarı doğru çekiyor veya makaradan çözülerek asansörü aşağıya indiriyor olur. Doğru akım motoronun kullanılma nedeni, bu tür motorların hem dönme yönünü değiştirmenin, hem de değişik hızlarda çalıştırmanın görece daha kolay olması. Çünkü takdir edersiniz ki, bir asansörün; yolcuların kalkış sırasında tabana yapışmaması için kademeli olarak hızlanması, dururken de tavana fırlamamaları için yavaş yavaş hız kaybetmesi gerekir. Bu hız ayarlarını yapabilmek üzere motoru yönetebilmesi için, asansör motora bir kumanda kablosuyla bağlıdır. Ayrıca asansör boşluğunun kat aralarındaki uygun yerlerine, asansörün ‘bir kat’tan geçmekte olduğunu belirten ‘algılayıcı’lar yerleştirilmiştir. Asansörün kumanda panosu, bir algılayıcının yanından geçerken; önünden geçtiği algılayıcıların ve binada var olan katların sabit sayısından hareketle, hareket yönünü de hesaba katarak, hangi katta olduğunu hesaplayabilir. Yolcuların basmış olduğu düğmeler hangi katlarda durulması gerektiğini belirtiyor olduğundan, motorunu bu taleplere yanıt verecek şekilde yönetebilir. Bir de asansör girişlerindeki ‘çağırma’ düğmeleri var tabii; bunlardan gelen sinyallere ve sinyallerin geliş sırasına göre önceden belirlenmiş bir öncelik sırasına göre, nerede duracağını belirleyip, ona göre hareket eder. Her sistemde olduğu gibi burada da, sistem bileşenlerinin uyumlu bir şekilde çalışması gerekir. Örneğin, eğer ‘kat algılayıcıları’dan birinin konumu iyi ayarlanmamışsa, asansör o kattaki girişin biraz üstünde veya altında durabilir.