ABS Fren Sistemi

[Gajiin]

baktın durmuyo vitesin az berisinde bi kol var yeni buldum. onu çek hemencecik duruyo.deneyin göreceksiniz

[gokhan_genc]

Bilgiler için sağol...

[yamtar00]

ABS yakın sayılabilecek bir zamanda (mekanik teknoloji için konuşuyoruz) geliştirildi. Aktif güvenlik önlemleri arayışı içinde önemli bir nokta üzerinde duruluyordu hep. Tehlike anında yapılan ani frenajlarda araca yön veren tekerlekler kilitlenir ve araca yön veremezsiniz. ABS bu anda devreye girer ve araca yön verebilmenizi sağlar.

Bu muhtemelen zaten bildiğiniz bir yönü ABS'nin. Ancak genellikle bilinmeyen bir yönü daha var. Fizik okumuş ya da liseden ilgilenmiş arkadaşlarım hatırlayacaktır "statik sürtünme kuvveti , dinamik sürtünme kuvvetinden daha yüksektir". Peki bunun ABS ile ne ilgisi var diyebilirsiniz. Şöyle bir ilgisi var:

Size normalde tekerlekler dönerken kuvvet dinamikmiş gibi gelebilir. Şimdi bir kutu düşünün yerde sürüklemeye başlayacaksınız. İlk başlarkenmi zorlanırsınız yoksa başladıkdan sonra dahamı kolaydır? Tabiiki her ikiside. çünkü başlangıçtan sonra kuvvet dinamik sürtünme halini almıştır.

Şimdi lastiğin dönel hareketini düşünün. Tamam hareket ediyor ama dikkat ettiğinizde aslında lastik yüzeyi ile yol yüzeyi arasında bir dinamik sürtünme hareketi yok. Anlık duruyor gibi sürekli. Tekerlek kilitlendiğinde ise lastik yol yüzeyi üstünde tıpkı az önceki kutu örneği gibi dinamik olarak kaymaya başlıyor.

İşte ABS bu yönü ile de fren mesafesini (frene bastığınızda durabildiğiniz mesafe) kısaltmış oluyor.

Şimdi ABSnin parçalarına bir göz atalım...


Resim kaynağı: HowStuffWorks

Bir adet "Beyin" diye tabir edilen ECU (Electronic Control Unit - Elektronik Kontrol Ünitesi), Dingil sayısının iki katı kadar manyetik hız sensörü ve fren sisteminin yapısına bağlı olarak (Pnömatik yada hidrolik) modulatörler (Akışkan kontrolünü sağlayan valf sistemleri).

Sistemin basit işleyişi ise şu şekilde; araç hareket halinde iken her bir tekerlekden hız sensörleri vasıtasıyla tüm tekerleklerin hızları alınır. Makine mühendisi arkadaşlarım bilirler tekerlek hızları birbirinden araç düz gitmediği sürece hep farklıdır. Ancak bu çok büyük bir fark değildir.

Kontrol ünitesi tekerleklerden bir yada bir kaçının "0" yada sıfıra yakın bir hızda bulunduğunu gördüğü an o tekerlerği kontrol eden modulatörü kullanarak fren basıncında dalgalanmalar oluşturur. Bu o anda gerekli basıncı orjin olarak alan daha yüksek ve alçak basınçlardır. Bunu basit bir kare dalga grafiği gibi düşünebilirsiniz.

İşte ABS devreye girdiğinde duyduğunuz "DIGI DIGI DIGI" sesleri bunlardır. ABS statik sürtünmeyi işte burada iyi kullanır. Çünkü atalet momentinden (eylemsizlik) dolayı daha büyük bir basınç uygulandığı halde lastik kilitlenecek zamanı bulamadan ABS uyguladığı basıncı normalin altına çeker. Böylece lastik kilitlenmediği halde daha yüksek bir enerji ısıya çevrilmiş olur.

"Peki tamam. Buraya kadar herşey iyi güzel. Eee cep telefonu diyorduk hala devreye girmedi?" diyorsunuz ve haklısınız.

ABS nin bu anlattığımız sistemi maalesef herzaman böyle tıkır tıkır yürümez. Bir çok insan ABS nin "beyni" etkileniyor tabiri ile Cep telefonlarının Kontrol ünitesi ile interferans oluşturduğunu zanneder. Maalesef konu bu değildir. Bu kontrol üniteleri manyetik alanlardan çok iyi korunmuştur, tabii abartı olmadıkları şartıyla.

Ve evet işin can alıcı noktası: Az önce parça listesini sayarken özellikle bir parçanın adını tam yazdım. "Manyetik hız sensörü". Kilit parçamız bu arkadaşlar. Evet cep telefonumuz devreye girsin ve neler oluyor bir bakalım...

Normalde bir manyetik parçanın diğerinden etkilenebilmesi için rezonans halinde olması gereklidir (yada en azından yansımaları ile). Cep telefonları bildiğiniz üzere 900 MHz ve 1800 Mhz dir (ülkemizde 1900 kullanılmadığı için belirtmedim). Peki tekerlek hızlarını ölçen manyetik atımların frekansı bu seviyedemidir? Hayır. Bu seviyede değildir.

Ancak walkmen dinlerken yada televizyon seyrederken telefonunuz çaldığında duyduğunuz cızırtıları anımsayın. "Cızzzzt dozzzzt cazır cuzur". Biz duyabildiğimize göre bu parazitlerin frekansı 22 KHz'den daha aşağıda olmalı. Demekki bir diğer ayrıntımız daha var.

GSM teknolojisinde taşıma frekansı baz alınarak (900 yada 1800 MHz) bilgiler paketler halinde gönderilir. İşte bu paket halindeki bilgiler bir zarf (envelope) oluşturarak düşük frekans paraziti oluştururlar. Duyduğumuz ve sistemleri etkileyen parazit işte budur.

Bu parazit zaten çok düşük manyetik alanla çalışan hız sensörlerinede etkir ve ABS ECU o tekerlekden gelen hız bilgisini yanlış algılar. Tam parazit etkiliykende frene basıldığında dengesiz bilgilerden dolayı kararsız bir frenaj yapar ve sonuçlar pek tahmin edilemezdir. Tekerler sürekli kilitlenmiş gibi gözüküp sürekli baskı altında kalarak balataları yakabilir yada yürüyormuş gibi diğer tekerleklerle doğru çalşamaz ve araca hatalı yön vererek takla atmasına bile yol açabilir.

Dikkat ettiyseniz problem frenajda ortaya çıkıyor. Diğer zamanlarda o kadarda etkili değil. Değilmi? Acaba öylemi? Maalesef hayır. Etkili ancak ABS nedeniyle değil. Problem ASR!...

ASR (Anti Spin Recovery - Anti Patinaj Sistemi) genellikle ABS sistemleri ile iç içedir. Çünkü aynı modulatör ve sensörleri kullanır ve ABS ile benzer bir çalışma prensibine sahiptir. Ancak ASR ABS gibi tekerleğin kilitlenip kilitlenmediğine değil tekerleğin patinajda olup olmadığına bakar. Genellikle patinajda kalan tekerlekler çekiş tekerlekleridir. Bu yüzden bazı ASR sistemlerinde difransiyel için ayrıca bir modulatör bulunabilir.

ASR, ABSden farklı olarak sürekli devrededir. ABS ise sadece frenajda devreye girer. ECU (Artık ECU lar hem ABSyi hem ASRyi içeriyorlar) bir tekerleğin diğerlerinden çok daha farklı bir hızda döndüğünü görürse o tekerlek diskine tıpkı ABS gibi baskı yaparak kararlı bir biçimde hareket etmesine çalışır. Bunu yaparken ASR kontrol ünitesi genellikle Motor kontrol ünitesine bilgi göndererek Torkunu düşürmesini ister. Ek olarak bu aşamada difransiyel modulatörü TCS (Traction Control System - Çekiş Kontrol Sistemi) sistemi için devreye girebilir. Bu yine genellikle lüks arabalardaki kalkış "DIGI DIGI" larını açıklar.

İşte cep telefonu kullandığınızda en tehlikeli şey budur. Bir hız sensörü (yada duruma göre birkaçı) aşırı etkilenir ve kontrol ünitesine hatalı bilgi gönderir. Araç gayet normal yol aldığı halde kontrol ünitesi o etkilenen tekerleği durduk yere kontrol altına almaya çalışır ve sürekli disklere baskı uygulayar. Buda balataların ve diskin haddinden fazla ısınmasına ve sonuçta sürtünme katsayısının büyük bir bölümünü kaybetmesine yol açar ve artık frenler güvensizdir.

Bu senaryo her zaman böyle olmaz ancak sistemlerin bu şekilde etkilendiğide bir gerçektir. Üreticiler artık bu sistemlerin etkilenmemesi için sensörler ve sensörlerin üzerinde bulunduğu yataklar üzerinde çalışmaktadır.

Hayatınız için hiç bir zaman risk almaya değmez...

[ABNEW]

Teşekkürler Yamtar00 bilgiler için

[the_Algn]

Teşekkürler yamattar00 ...

[brvhgt]

bugün serviste bilgisayara araba bağlıyken baktım abs 8.0 gözüküyor versiyon en son sisitem bosh muş yeni bravoda da varmış bu sisitem

[SERDAR]

yamtar00, bidiğim kadarı ile mercedes ilk geliştirdiğinde ABS sistemi daha insan oğlu 70li yılları yaşıyordu. çok geç yerleşti sistem genele. mercedes in o zamanki arabalarında standartmış ABS. bilgiler için sağol.

[the_Algn]

bugün serviste bilgisayara araba bağlıyken baktım abs 8.0 gözüküyor versiyon en son sisitem bosh muş yeni bravoda da varmış bu sisitem

abi sende panik fren destek sistemi var(açılımı yanlış yazmış olabilirim) senin ki 8.0 olabilir büyük ihtimalle (renaultlarda da onların version 8.0) ama bizde panik fren destek sistemi yok...

[yamtar00]

yamtar00, bidiğim kadarı ile mercedes ilk geliştirdiğinde ABS sistemi daha insan oğlu 70li yılları yaşıyordu. çok geç yerleşti sistem genele. mercedes in o zamanki arabalarında standartmış ABS. bilgiler için sağol.

teşekkürler

[the_Algn]

yamtar00, bidiğim kadarı ile mercedes ilk geliştirdiğinde ABS sistemi daha insan oğlu 70li yılları yaşıyordu. çok geç yerleşti sistem genele. mercedes in o zamanki arabalarında standartmış ABS. bilgiler için sağol.

İlk araç Mercedes S serisidir..sonra Bmw 7 serisi kullandı

[Linos]

Şimdi güvenlik paketi olanlarda 8.0, yani son sürüm! Doğru mu anladım?

[ABNEW]

Bence hepsinde aynı versiyon vardır...

[brvhgt]

BENCEDE AYNIDIR ÇÜNKÜ MALİYETLER DEĞİŞİR TEK SİSTEM KOYUP GEÇMİŞLERDİR büyük oldu tüh

[anvil]

ABS Nedir?

ABS, kullanıldığı taşıtın kararlılığını, manevra ve durma yeteneğini artırabilen bir fren sistemidir. Dört-tekerlek ABS, tekerlek kilitlenmesini önleyerek, sürücülere acil frenleme durumlarında kararlılık ve yön kontrolü sağlamaktadır. İlk kez 1936 yılında Almanya'da geliştirilen ve patenti alınan ABS, Almanca "antiblockiersystem." teriminden kısaltılmıştır ve İngilizcesi de benzer anlamdaki Anti-lock Brake System dir. ABS, her tekerleğin yakınında dönme hızını algılayarak tekerleklerin çekiş kaybettiği ve kilitlenmek üzere olduğunu algılayan sensörlere sahiptir. Elektronik kontrol ünitesi (ECU- Electronic Kontrol Unit) bu sinyalleri değerlendirerek, fren basıncını değiştirmek yoluyla tekerlek kilitlenmesini önleyen hidrolik kontrol ünitesine (HCU- Hydraulic Kontrol Unit) komutlar gönderir.

ABS nasıl çalışır?

Sürücü dört-tekerlek ABS 'li bir taşıtın fren pedalına sertçe bastığında, sistem otomatik olarak fren basıncını dört tekerlekte düzenleyerek, tekerlek kilitlenmesini önlemek üzere her tekerleğin fren basıncını bağımsız olarak ayarlar. ABS, frenleri saniyede 18 defa kadar pompalayarak, sürücülere belirli ölçüde yönlendirme yeteneği kazandırmaktadır.

https://img87.imageshack.us/img87/8659/abs2vp3.th.gif

Dört tekerlek ve iki arka tekerlek ABS'lerin farkı

Dört-tekerlek ABS, acil durma koşullarında taşıt kararlılık ve geliştirilmiş manevra yeteneğini sürdürmek için tasarlanmıştır. Dört-tekerlek ABS donatılmış bir taşıtta frenleme sistemi, dört tekerleğin her birinde tekerlek kilitlenmesini önleyerek, sürücüye geliştirilmiş yönlendirme kontrolü sağlamak için frenleme basıncını düzenler.
Arka-tekerlek ABS ise, daha çok kamyonet, minibüs ve spor taşıtlarda görülmekte ve sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini önlemek için kullanılmaktadır. Bu sistem sürücüye doğrultu kararlılığını sürdürmek ve taşıtın arkasının yanlara kaymasını önlemekte yardımcı olmaktadır. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde ön tekerleklerin hâlâ tıpkı geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır. Böylece sürücü taşıtı yönlendirebilir.

ABS'nin çalıştığı nasıl anlaşılır?

ABS'lerin çoğunda sistemin etkin hale gelmesi sürücü tarafından anlaşılabilmektedir. Sürücü mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının sertliğinin daha da arttığını hisseder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması önemlidir. Sert basınç uygulamasına devam edilmelidir.

ABS ile yapılması ve yapılmaması gerekenler

Uygun kullanılması halinde dört-tekerlek ABS güvenli ve etkin bir frenleme sistemidir. Maksimum güvenlik ve sistemin tüm avantajlarından yararlanmaları için, sürücülerin ABS sistemlerinin nasıl çalıştığını doğru olarak bilmeleri ve uygulamaları gerekmektedir. Bu kurallar aşağıda sıralanmıştır:

Ayağınızı frenin üzerinde tutun

Yönlendirme yaparken dört-tekerlek ABS'nin uygun çalışmasını sürdürmek için fren üzerinde sert ve sürekli basıncı koruyun. Fren pedalı salınımlar yaparken bile freni pompalamaktan kaçının. Ancak, arka-tekerlek ABS ile donatılmış taşıtlarda, ön tekerleklerin geleneksel frenler gibi kilitlenme eğilimi vardır. Eğer kilitlenme olursa, sürücü taşıtı yönlendirebilmek için, fren pedal basıncını ön tekerleklerin tekrar dönmeye başlamasına yetecek kadar azaltmalıdır.

Durmak için yeterli mesafe bırakın

İyi koşullarda öndeki taşıtlar üç saniye, kötü koşullarda daha fazla süre geriden takip edilmelidir.

ABS ile sürüş pratiği yapın

ABS çalışırken meydana gelen basınç dalgalanmalarının nasıl hissedildiğini öğrenin. Acil frenleme yapmak için boş alanlar ve park yerleri uygun olabilir.

Aracın kullanım kataloğuna bakın

ABS ile ilgili ilave sürüş bilgileri için aracın kataloğuna bakmayı ihmal etmeyin.

ABS'li taşıtı çılgınca kullanmayın

ABS'li taşıt size virajları hızlı dönme, şeritleri ani değiştirme veya ani manevralar yapma hakkı vermez. Bu tür davranışlar ne uygun ne de güvenlidir.

Frenleri pompalamayın

Dört tekerlek ABS'li taşıtlarda freni pompalamak, sistemi açıp kapatmaktadır. ABS frenleri sizin yerinize otomatik ve çok daha hızlı oranda pompalamakta ve iyi yön kontrolü sağlamaktadır.

Direksiyonu unutmayın

Dört tekerlek ABS, acil frenleme durumunda sürücünün yön kontrolü yapmasını sağlar. Yönlendirme sırasında taşıt tam olarak duruncaya kadar, ayağınızı fren pedalına sertçe basılı olarak tutun. Ayağınızı fren pedalından ayırmayın zira bu ABS'yi ayırır. ABS ile frenleme sırasında yönlendirme yeteneğiniz olsa bile, taşıtınız kaygan yolda kuru yoldaki kadar keskin dönemeyebilir. Arka-tekerlek ABS'li taşıt kullanan sürücüler dikkatli ve sertçe fren yapmalı ve tekerleklerin kilitlenmeye başladığını hissettiklerinde, basıncı bir miktar azaltmalıdırlar.

Mekanik gürültüler ve/veya küçük pedal titreşimlerinden paniklemeyin

ABS-donatılmış taşıtla fren yaparken meydana gelen mekanik gürültüler ve/veya küçük pedal titreşimlerinden paniklemeyin. Bu koşullar normaldir ve sürücünün ABS'nin çalıştığını anlamasını sağlar.

ABS genellikle geleneksel frenlerden daha çabuk durdurur ancak, fizik kanunlarını değiştiremez

ABS genellikle ıslak yüzeylerde ve buzlu veya sertleşmiş kar kaplı yollarda iyi frenleme sağlayabilmektedir. Her ne kadar genellikle geleneksel sistemlerdeki sert frenlemede karşılaşılan tehlikeli tekerlek kilitlenmesi kadar olmasa da, kumlu çakıllı yollarda veya yeni yağmış kardaki frenlemede durma süreleri daha uzun olabilir.

Alıntıdır

[irgil]

arkadaşlar şunuda unutmayın sert fren yapmanız gerektiğinde aynı anda debriyajla birlikte frene basmanız çünkü abs bir işe yaramaz motor tekerleklerinizi kilitler

[chn73]

bu kış buz üzerinde abs sistemini defalarca deneme fırsatını buldum.abs devreye girdiği halde aracım kızakladı ve fren yokmuş gibi kaydı.o yüzden arkadaşlar abs ye güvenip karlı havalarda asla sürat yapmayın.
ayrıca mutlaka kar lastiği alın,abs olmadığı halde clio sybol ler kar lastiğiyle gp den daha iyi bir performans gösterdi.herhalde bizde kar lastiği alırsak lastik+abs performansı sorunsuz bir kış geçirtir bize.

[enigma_]

GP nin frenlerini cok begeniyorum...su ana kadar ıslak yok hafif topraklı yol ve asfaltta defalarca deneme yaptım frene cok saglam basarsaniz kayma fln olmuyor hatta frenlerken direkreksiyonu sert bi sekilde sag sol yaptim kontrolu kaybedecekmi diye ama nafile kontrollu bir sekilde cevirdiginiz istikametten cıkmıyor...uzerinde gelen dandik lastiklerle bu durumda ise kaliteli bi lastikle ne olur bilmiyorum...kar ve buz olayinda abs hic bir arabada ahim sagim ise yaramiyor...arkadasin 4x4 u bile kayıyor bizimkilermi kaymasin )..kar ve buz icin kar lastigi sart

[pdr42]

arkadaşlar arattırdım benm konuya en yakın bu var..
simdi bu abs sstemi tekerlerde hiç diş kalmadıysa devreye girermi girmezmi ben onu merak ediyorum .. yani amiyane tabirle tekerler kabakladı şırlak yada yolda gidiyorsun ani bi frenleme yaptın abs devreye girermi girmezmi.. etkili olamayabilir ama girermi girmeszmi onu soruyorum. simdi benm başıma geldi hatta sık sık geliyor tekerler 40 bin kmlik bi kullanımda 1 cm diş var sanırım ama bugun yagmurda ani fren yaptım yani kaydı vve ne frenden bi basınc var ne de bişey abs calısmıyo gibime geldi benm bunu kednimiz nasıl anlıaycagız bien varmı

[ABNEW]

Mustafa, lastikler kilitlenmeye başladığı anda abs devreye girer, lastik durumunun hiçbir önemi yok.Tabi kabak lastikte kayma ihtimali daha fazla olacağı için abs nin de devreye girme zamanı daha kısa olacaktır...

Eğer lastiklerin kilitlenip abs devreye girmediyse abs bozuktur ya da sen hissetmemişsindir.Bir diğer ihtimal ise araç kaymamıştır

[Ziyaretçi047]

ABS olmamasından iyidir tabi ki kabak lastiğin varsa. Ama lastikler kabaksa ABS ne yapsın... Yavaş yavaş durursun...