ABS (ANTİ-LOCK BREAKİNG SYSTEM)
ABS bir veya birden fazla tekerleğin kilitlenme eğilimini önceden fark ederek anında fren basıncının sabit tutulmasını veya azaltılmasını sağlar. Araç direksiyonu takip eder, yönünü muhafaza eder ve şekilde frenlenir. Böylece ABS, zor frenleme hareketlerinin üstesinden gelmek açısından sürücüye destek olarak trafik emniyeti açısından önemli bir katkı sağlar.
ABS’DEN BEKLENTİLER
*Tüm yol yüzey durumlarında direksiyon hakimiyetini sağlamalıdır,
*Tekerleklerin frenlenebilirliğini şekilde kullanmalı,
*Yaya hızına kadar inen araç hızında da çalışmalıdır,
*Fren regilasyonu yolun tutunma durumundaki değişmelere hızla adapte olmalıdır,
*Asimetrik yolda oluşan savrulma momentlerini, direksiyonun kolay hareketi ile dengeleyebilecek şekilde yavaş yükselmelidir,
*Aqua – Planing ( Su ile kaplı yolda tekerleğin yüzmesi) durumunu tanımalıdır,
*Aracın değişik sürüş ( frenleme, vitesi boşa atma, vitese atma, v.b.) koşullarındaki motor etkilerine hızla uyum sağlamalıdır,
*Salınım oluşumu nedeni ile aracı sarsılmasını önlemelidir ve ABS’nin devre dışı kalması durumunda bir gösterge ile sürücüğü uyarmalıdır.
ABS DE UYGULANAN KONTROL TEKNİKLERİ
Tekerleklerin kontrol edilmesi, frenleme esnasında sağ ve sol tekerleklerde meydana gelebilecek kilitlenmeyi önlemek amacıyla frenleme torklarının kontrol edilmesidir. Yeterli direksiyon kontrolü ve taşıt kararlılığı için değişik kontrol teknikleri önerilmiştir.
Bu amaçla başlıca üç teknik kullanılmaktadır.
Bağımsız kontrol tekniği: Sağ ve sol tekerleklerin frenleme torklarının bağımsız olarak kontrol edildiği tekniktir.
Select-low(düşük duyarlı) Kontrol tekniği: Sağ ve sol tekerleklerin frenleme torklarının aynı anda kontrol edildiği tekniktir.
Select-high(yüksek duyarlı) Kontrol tekniği:Her iki taraftaki tekerleklerin kilitlenmesinden sonra aynı anda kontrolünün esasını alır.Bu teknikte bir taraftaki tekerleğin kitlenmesi önlenirken diğer taraftaki halihazırda kitlenmiş olabilir. Geçici de olsa bu kitlenme araç kontrolünü olumsuz yönde etkileyebilir.
Yukarıda belirtilen üç teknikten genellikle ilk ikisi kullanılmaktadır. Yüksek duyarlı kontrol tekniği dört tekerlek için kullanılmamaktadır.
ABS nasıl çalışır ?
Sürücü dört-tekerlek ABS 'li bir taşıtın fren pedalına sertçe bastığında, sistem otomatik olarak fren basıncını dört tekerlekte düzenleyerek, tekerlek kilitlenmesini önlemek üzere her tekerleğin fren basıncını bağımsız olarak ayarlar. ABS, frenleri saniyede 18 defa kadar pompalayarak, sürücülere belirli ölçüde yönlendirme yeteneği kazandırmaktadır.
ABS'nin çalıştığı nasıl anlaşılır?
ABS'lerin çoğunda sistemin etkin hale gelmesi sürücü tarafından anlaşılabilmektedir. Sürücü mekanik bir ses duyar ve bazı basınç dalgalanmalarını veya fren pedalının sertliğinin daha da arttığını hisseder. Gürültü işitildiğinde veya basınç dalgalanmaları hissedildiğinde, ayağın fren pedalında tutulması önemlidir. Sert basınç uygulamasına devam edilmelidir.
ABS ile yapılması ve yapılmaması gerekenler
Uygun kullanılması halinde dört-tekerlek ABS güvenli ve etkin bir frenleme sistemidir. Maksimum güvenlik ve sistemin tüm avantajlarından yararlanmaları için, sürücülerin ABS sistemlerinin nasıl çalıştığını doğru olarak bilmeleri ve uygulamaları gerekmektedir.
Bu kurallar aşağıda sıralanmıştır:
Ayağınızı frenin üzerinde tutun
Yönlendirme yaparken dört-tekerlek ABS'nin uygun çalışmasını sürdürmek için fren üzerinde sert ve sürekli basıncı koruyun. Fren pedalı salınımlar yaparken bile freni pompalamaktan kaçının.
ABS genellikle ıslak yüzeylerde ve buzlu veya sertleşmiş kar kaplı yollarda iyi frenleme sağlayabilmektedir. Her ne kadar genellikle geleneksel sistemlerdeki sert frenlemede karşılaşılan tehlikeli tekerlek kilitlenmesi kadar olmasa da, kumlu çakıllı yollarda veya yeni yağmış kardaki frenlemede durma süreleri daha uzun olabilir
ABS ‘NİN AVANTAJLARI
*Fren sırasında yön istikrarı ,
*Fren sırasında direksiyon hakimiyeti,
*Optimum fren mesafesi,
*Diğer avantajlar (lastiklerin ömrünü uzatır, acil durumlarda ani fren de sürücü direksiyon hakimiyeti üzerinde tam olarak yoğunlaşabilir.)
ABS ‘NİN YETERSİZLİKLERİ
*Virajlara çok süratli girilmesinden kaynaklanan savrulma ve sürüklenmelerde normal fren sistemi gibi ABS fren sistemi de etkili olmaz.
*Çok ıslak yolda (aqua planing) çok süratli gidilirse ABS etkisiz kalabilir.
ABS ile ilgili Videolar
1.Video: https://link.brightcove.com/services...ctid=187759506
2.Video: https://video.google.com/videoplay?d...a+safety&hl=en
3.Video: https://video.google.com/videoplay?d...a+safety&hl=en
4.Video: https://www.oeamtc.at/netautor/pages.../1121962.html#
5.Video: ABS 'li : https://www.youtube.com/watch?v=DUPRvPou0_Y
ABS olmadan : https://www.youtube.com/watch?v=wMbeBVvOCJg
Yer imleri