Soğutma sistemiyle ilgili merak ettikleriniz

[GP COSKUN]

motorlardaki soğutma isiteminde bulunan termostatın görevi soğutma suyu sıcaklığını ve dolayısıyla motorun sıcaklığını aynı seviyede tutmaya yarar
termostatlar derecelerine göre bir kaç çeşittir
aracın kulanılacağı iklim koşullarına göresoğutma sistemine takılacak olan termostatın dereceleri farklılık gösterir
termostat derecesi belirlenirkende motorun en verimli çalıştığı sıcaklık dikkate alınarak termostat derecesi belirlenir
diyelimki aracınızda 92 derecelik termostat var
motorunuzu çalıştırıdıktan sonra soğutma suyunuzun sıcaklığı 92 dereceye gelene kadar termostat açmayacak yani motorunuzun içinde radyatörden devirdaim pompası yardımı ile gelen su dolaşmayacak
ne zaman motor suyu sıcaklığı 92 derceye gelince termostat açacak ve radyatörden motoru soğutmak için soğuk su girişi motora başlayacaktır
sıcaklık 92 derecenin altına düştüğünde termostat kapanacak soğuk suyun motrda dolaşmasını engelleyerek motrun ani soğumasını engelleyecektir
şimdi gelelim onno ustanın anlattığı duruma ve diğer arkadaşların bahsettiği boşta inerseniz motor soğur tezini açıklamaya
onno ustanın ve diğer arkadaşlarımın söylediği aslında doğrudur ama eski teknolojide yani eski araçlarda meydana gelir
meydana gelen olay motorun ani soğuması sebebiyle motor bloğunun çatlaması olayıdır
peki neden bu olay eski araçlarda meydana geliyorda bizim araçlarımızda böyle bir durum ortaya çıkmıyor
bildiğiniz gibi eski araçlarda otomatik fan motoru yoktu grank pulesinin önüne bir pervane takılı idi ve bu pervane motor çalıştığı anda dönmeye başlıyor ve devamlı dışarıdan hava emerek radyatördeki suyu soğutuyordu
uzun rampa inişlerde boşta inen aracın termostatı devreye girerek kapanıyor soğuyan su motorda dolaşmıyor ancak motorun ısısı 92 dereceye geldiğinde termostat tekrar açılıyor fakat bu sefer rampa iniş sırasında
devamlı dönen pervane tarafından soğutulmuş buz gibi su motora yollanıyor
ani soğuma meydana gelerek ki bu ani soğuma 92 dereceden 50 derece 60 dereceye kadar soğuma motor bloğunun çatlamasına neden oluyordu
motor mühendisleri teknisyenler bu durumu önlemek için ilk etapta çift termostat uygulamasını geliştirdiler
soğutma sisteminde çift termostat bulunuyor diyelimki birini 92 derecelik birini 72 derecelik takıyorlardı .yani motara kademeli olarak soğuk su girişi sağlama yöntemiyle sorunun giderilmesi aşılması sağlanmaya çalışılıyordu
zamanla bu yöntemde fayda etmedi ve teknolojinin gelişimiyle şu anda çoğu üretilen motorda kullanılan otomatik elektrikli fan uygulamasına geçildi
otomatik fan sistemiyle sorun nerdeyse tamimiyle aşılmış oldu nasıl aşıldığını açıklamak gerekirse
artık motorunuzda devamlı dönen bir pervane yoktu
sistem gayet randımanlı şekilde işliyordu motor çalıştırılıyor motorun en randımanlı çalıştığı sıcaklık olan 90 derceye kadar termostat açmıyor motorun çabucak ısınması sağlanıyor 92 dereceye ısınan motorun termostatı açılıyor motorda su dolaşmaya başlıyor motordan çıkan sıcak su radyatöre gidiyor radyatöre giden suyun sıcaklığı ayrıca fan müşürü tarafından ölçülüyor su belirlenen seviyeden sıcak ise fan devreye giriyor
suyu soğutmaya başlıyor suyun sıcaklığı normal seviyeye düştüğünde fan otomatik durarak soğutmayı kesiyor ve böylece su her zaman aynı seviyede kalarak eski sitemdeki ani soğumalar ve bunun getirdiği olumsuzluklar artadan kalkmış oluyor
sözün özüne gelirsek binin puntonuza deneyin isterseniz 20 km lik rampayı boşta inin hararet göstergeniz hep ortada kalacaktır
belki 1milim oynama olur bununda hiç bir zararı yoktur
ek bilgi olarak termostat nasıl açılıyor kapanıyor diye aklınıza gelebilir
termostatın içinde civa vardır ısındıkça genleşir yay yardımıyla ağzını kapatan yuvayı aşağı çekerek açılır aynı şekilde soğuyarak yine yay yardımıyla yuva ileri gider ve kapanma tamamlanır
bir termostatın arızalı olup olmadığı anlamak için termostat sökülür ve alt tarafına bir çakmak yardımıyla ısıtılarak açılıp kapanması gözlenir hareket yok ise termostat bozuktur
çok uzun oldu başınızı ağrıttım ama umarım faydalı olmuştur