Araç Far Sistemleri ile İlgili Genel Bilgiler

[denizhamamcioglu]

Xenon ve Halojen Sistemler Hakkında Sık Sorulan Sorular ve Cevapları:

Soru1: Farlarımda mercek yok. Xenon kit takacağım. Hangi marka alayım?
Cevap1: Almayın. Gereksiz yere diğer sürücülerden küfür yemeyin, uzun gece yolculuklarında hem milletin hem de kendinizin canını tehlikeye atmayın. Merceksiz fara takılan xenon ne kadar kaliteli olursa olsun, ne kadar aşağıya ayarlanmış olursa olsun göz alacaktır. Bunu en kolay aracınızdan inip karşısına geçtiğinizde anlayabilirsiniz. Aynı zamanda aydınlatmanızın dağılımı da bozulacağından kendi görüşünüzü de azaltacaksınız. Takılan xenon ampulün ışık dağılım özellikleri halojenle birebir aynı olsa bile (ki değil, varsayıyorum), o ampulün reflektörde 1mm geride durması bile bütün aydınlatmanın saçma sapan olması için yeterli bir durum. Ki xenon ampullerin ışık dağılım özellikleri halojenden çok farklı.

Farlarınızın performansından memnun değilseniz, performans halojen ampulleri deneyin (Osram breaker, Philips X-treme Power, Philips X-treme Vision gibi). Hem size daha ucuza mal olacak, hem karşıdan gelenlerin gözünü almayacaksınız, hem de daha iyi bir aydınlatmaya sahip olacaksınız. Eğer bütçeniz uygunsa orjinal farınıza mercek modifiyesi de yapabilir-yaptırabilirsiniz.

Soru2: Eğer orjinal xenon sistemler D1S-D2S gibi D kodlu ampulleri kullanıyorsa piyasada satılan H1-H4 gibi kodlanan xenon kitler nedir?
Cevap2: D1S-D2S gibi orjinal xenon ampullerinin taklit edilmeye çalışılarak halojen tip ampullerin soketlerine oturtulması sonucu bu kitler ortaya çıkıyor. Yani ampulün yapısı (cam, baloncuk kısmı, genel hatları gibi) D tip ampullere benzerken, ampulün soketi H1-H4 gibi halojen ampullerinin soketleriyle aynı. Tabii ki günümüzde 80-100 TL arası rakamlara xenon kit bulunabildiği için, bu taklit etme çabası her zaman başarılı olamıyor.

Soru3: 4300K, 6000K, 8000K gibi rakamlar neyi ifade ediyor? Hangisini tercih etmeliyim?
Cevap3: Bu rakamlar basitçe anlatmak gerekirse ışığın rengini ifade ediyor. Rakam küçüldükçe ışık sarı renge doğru, rakam büyüdükçe mavi renge doğru gider. 3000K sarı renktir, 4300K günışığı, 6000K mavimsi beyaz, 8000K mavi, 10.000K mavi-mor, 12.000K mor-pembe gibi.

Eğer amacınız önünüzü görmekse 4300K-5000K arasında bir değeri (tercihen 4300K) tercih etmelisiniz. İnsan gözü en rahat bu değerlerdeki (sıcaklıktaki) ışığı görür. Aynı zamanda en fazla lümen (ışık miktarı birimi) 4300K-4500K arası değerlerde elde edilir. Bu K (kelvin) değeri büyüdükçe görüşünüzden ödün verirsiniz. Tabii ki bu değer aşırı düşerse de görüşünüzden ödün verirsiniz. Optimum değer 4300K dir.

Eğer amacınız mavi-mor farlara sahip olmak ve enteresan (bana göre komik ama tercih meselesi) gözükmekse 8000K-12.000K arası tercih edin. Hatta Şaşmaz'da bir yerde 45.000K xenon kit satıldığını görüp yerlere yatmıştım. Yeşil yanıyor... Ancak unutmayın bu değer arttıkça görüşünüz düşecek.

Soru4: Mercekli halojen farlara sahibim. Xenon taktırırsam nasıl sonuçlar alırım?
Cevap4: En azından karşıdan gelen sürücülerin gözünü almazsınız. Aydınlatma standart xenon sistemlere göre çok daha başarısız olacak ancak reflektörlü farlara takılan xenonlardan daha başarılı olacaktır.

Soru5: D1R-D2R gibi R kodlu ampuller reflektörlü farlarda kullanılabiliyormuş. Kendi farıma takabilir miyim?
Cevap5: Takamazsınız. Ampulü bir şekilde uydursanız bile aydınlatma yine saçma sapan olacaktır çünkü bu tip ampullerin kullanıldığı reflektörler bu ampuller için özel tasarlanmıştır.

Soru6: H4 tip farım var. Mercek taktıracağım. Taktıracağım merceğin Bi-xenon mu olması gerek?
Cevap6: Evet. H4 farlar uzun ve kısalar için aynı ampulü-reflektörü kullandığı için alacağınız merceğin kesinlikle bi-xenon olması gerekiyor. Bi-xenon değil de normal mercek de takabilirsiniz elbet. Ancak bu durumda uzun farınız olmaz

Soru7: Mercek modifiyesi için ne kadarlık bütçe ayırmam gerekiyor?
Cevap7: Kullanılan merceğin, balastların, ampullerin modeline, sıfır-ikinci el durumlarına göre fiyat çok oynuyor. Aynı zamanda kendiniz yaparsanız 300-400 TL arası bir kâr elde ediyorsunuz. Ancak "benim elim yatkın değil, ne yapacağımı bilmiyorum, riske giremem" derseniz sadece mercekler ve işçilik ücreti olarak 400-500 TL'ye bu işi yapıyorlar. Farları da siz temin etmek zorundasınız. Bir arkadaşın aracına 1 haftaya kadar mercek modifiyesi yapacağım. Başarılı olursam çok daha ucuza yapabilirim

Ortalama bir bütçe çıkartmak gerekirse (kendiniz değil başkasına yaptırttığınız ve D1S bir sistem istediğiniz düşünülürse):

1) Mercekler+işçilik: Yaklaşık 400-500 TL
2) Balast-ampuller (ikinci el): yaklaşık 400 TL

Toplam: 800-900 TL

Tabii bu rakam parçalar sıfır kullanılırsa (D1S için): 2 adet sıfır AL-Bosch balast yaklaşık 1000TL, 2 adet sıfır Philips D1S ampul yaklaşık 350 TL olmak üzere 1900 TL civarına yaklaşıyor.

Minimum bir rakam vermek gerekirse (D2S sistem-işlemi başkasına yaptırtmak): 1) Mercekler-işçilik: yaklaşık 400 TL, 2) Balast-ampuller (ikinci el): Yaklaşık 250-300 TL, Toplam: 650-700TL

Eğer montajı kendiniz yaparsanız (D1S):

1) Mercekler: 70-100 TL
2) Balast-ampuller (ikinci el): 300-400 TL
Toplam: 370-500 TL

Soru8: Uzun ve kısa farlar için bağımsız reflektörleri olan bir araca sahibim. Bi-xenon mercek takabilir miyim?
Cevap8: Takabilirsiniz. Uzunların kablosundan bi-xenon merceğin selenoid ya da motor kablosuna paralel hat çekmek yeterli.

Soru9: Bir xenon aydınlatma sisteminin kaliteli olduğunu nerden anlarım?
Cevap9: Piyasada çok çeşitli ürün bulunduğu ve hepsini deneme şansınız olmayacağı için pek fazla anlayamazsınız. Mtec, Philips ve Photon markalı ürünlerin kaliteli olduğunu biliyorum. Ancak keşfedilmemiş cevherler de olabilir. Kaliteli bir xenon kitin kabloları kalın-dayanıklı, balast ve ampulü kaliteli olmalı. Balastın ve ampulün kalitesini kiti çalıştırmadan, dışarıdan bakarak anlayamazsınız. Ancak deneme şansınız varsa, ışık şiddeti yüksek, maksimum parlaklığına en fazla 20-25 saniyede ulaşan, radyoda parazit yapmayan, aşırı ısınmayan kitler genel olarak kalitelidir denebilir.

Soru10: 55 watt halojen ampul yerine 100 watt halojen ampul buldum. Takayım mı?
Cevap10: Hayır. Bu tip ampuller normalden daha fazla ısındığı için bir süre sonra reflektörünüz (ya da duruma göre merceğin içi) kararacak, farınızı değiştirmek zorunda kalacaksınız. Aynı zamanda aracınızın elektrik tesisatına da gereksiz yük bindirirsiniz.

Soru11: Xenon takmak istemiyorum, ancak halojen farlarımın xenon gibi beyaz yanmasını istiyorum. Hangi ampulü takayım?
Cevap11: Ne renk, ne tip olursa olsun ampul alırken 2 markadan asla ve asla şaşmayın: Philips ve Osram. Şimdiye kadar bu markalar haricinde daha iyi aydınlatmaya sahip bir ampul markası görmedim. Buna PIAA-Mtec dahil. Eğer aydınlatmanın bir önemi yok, beyaz yansın yeter diyorsanız Mtec marka ampullerin hakkaten beyaz yandığını okumuştum. Ancak benim tavsiyem Osram Cool Blue ya da Philips'in benzer (Diamond Vision dı sanırım) sınıftaki ürünlerini tercih etmeniz olacaktır.

Soru12: Saydığınız performans ampullerinden birini (Philips Xtreme Power, Osram breaker gibi) takarsam aracım garanti kapsamı dışına çıkar, arıza lambası yakar ya da bu ampullerin aracıma bir zararı olur mu?
Cevap12: Hayır.

Soru13: Mercek modifiyesi yapacağım. Hangi marka-model merceği önerirsiniz?
Cevap13: En beğendiğim ve Türkiye'de bulabileceğiniz mercekler sırasıyla:

1) Yeni tip Hella Bi-xenon
2) Yeni tip AL-Bosch Bi-xenon
3) Koito Bi-xenon
4) Valeo Bi-xenon
5) ZKW Bi-xenon

Soru14: Bu mercekleri nereden bulabilirim?
Cevap14: Uğraşmak istemiyorsanız sahibinden.com-gittigidiyor.com gibi adreslerden, "uğraşırım, pazarlık kabiliyetim de yüksek" diyorsanız şehrinizde bulunan çıkmacılardan daha ucuza bulabilirsiniz. Yalnız çıkmacılarda dikkat edilmesi gereken bir kaç durum söz konusu. Bunlar:

1) Tahmininizden çok daha fazla fiyat kırabiliyorlar. Örneğin ilk başta 400 TL dediyse uzun uğraşlar sonucu 100 TL ye bile indirebiliyorsunuz. Hiç inmiyorsa boşverin, bir dünya dükkan mevcut. Bir fiyat standardı yok. Hatta kimisi ürünün boyuna göre fiyat belirliyor. Üşenmeyin gezin.
2) Balast alıcam derseniz "o ne abi?" derler. Balast=xenon beyni, D1S ampul=ateşleyicili ya da beyinli ampul, D2S ampul="abi ben çıkartayım sen bak", bi-xenon mercek=mercek (araç modeli söyleyerek de bulabilirsiniz).

Örneğin ben bi-xenon mercek dediğim zaman aldığım tepki "kardeş bi-xenon diye bişi yokki" oldu. Yarım saatin sonunda F10 kasa BMW merceği dedim. Eleman depoda duran sıfır BMW F10 farlarını çekiçle kırıp merceği söküp verdi. Yurtdışında çifti kargo hariç 400$, Türkiye'de kargo hariç 170-200 TL ye satılan merceklerin çiftini, 2 adet mercek kapağını, mercek ayaklarını, selenoid kablolarını 100 TL'ye alıp çıktım. Nakit alsaydım 80 TL idi. Kartla aldığım için 100 TL dedi. Üstelik gerek yurtdışında, gerekse de Türkiye'de satılan merceklerin tümü ikinci elken, benimki sıfır üründü. Durumu en güzel bu şekilde özetleyebilirim sanırım.

Soru15: Mercek alırken nelere dikkat etmeliyim?
Cevap15: Reflektör kısmı kararmamış, soyulmamış, pasparlak ve tertemiz olmalı. Lensinde çizik, çatlak vs olmamalı. Eğer alacağınız mercek bi-xenonsa selenoidi ya da motoru mutlaka çalışıyor olmalı.


Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Bu bilgiler haricinde başka merak ettiğiniz varsa çekinmeden sorabilirsiniz. Üşenmeden bu kadar yazı yazdım, sorunuza da cevabı üşenmeden detaylı şekilde veririm Umarım bu bilgiler insanların kafasındaki bazı soru işaretlerini gidermiş, yanlışları düzeltmiştir