Momenti mi elde ettik?
Arkadaşım, momenti yaratan senin aracın. Motor momentin max 190Nm. 1.vites çevrim oranın 3.909 buradan diferansiyelinin ayna dişlisine gelen moment 742Nm yapar. Diferansiyelinin çevrim oranı ise yaklaşık 3 olur binek araçlarda, puntonun kesin oranını bilmiyorum. 2 tekerleğe iletilen toplam momentin 742*3=2226 Nm olur. Bizim diferansiyellerimiz kilitlemesiz olduğundan düz yolda %50-%50 paylaştırır momenti. Her bir tekerleğine giden, moment yaklaşık 1113Nm'dir.
Şimdi senin saçma bulduğun ama doğru olan hesaba dönelim.
Diyelim ki 1takım 15" jantın var. 1takımda 16". Lastik ebatlarını öyle seçtin ki B/H oranı ( yani senin 185/65 R15 teriminde gördüğün 65 oranı) aynı.
175/65 R15 lastik ve jant takımının yuvarlanma dairesi yarıçapını hesap edelim:
175*0,65=113,75mm (tek yanak yüksekliğin)
jant yarçapın= (15*25,4)/2=190,5mm
toplam yarıçap= 304,25mm (190,5+113,75)
Momentin 1113Nm'idi. F=M/r dersek çekiş kuvvetin F= 1113/0,30475=
3.6 kN olur.
Sen gidip 195/65 R16 lastik takarsan aynı hesaptan:
195*0,65=126,75mm (tek yanak yüksekliğin)
jant yarçapın= (16*25,4)/2=203,2mm
toplam yarıçap= 329,95mm (203,2+126,75)
Momentin 1113Nm'idi. F=M/r dersek çekiş kuvvetin F= 1113/0,32995=
3,3 kN olur.
Umarım anlamışsındır. Anlamadıysan detaylı olarak özel açıklayayım.
Herkes anlasın diye evet basit açıklamaya çalışmıştım.
Kısaca jant çapını büyütecekseniz B/H oranını hesap edip jant yarıçapına ekleyerek, orijinalde ne varsa ona benzetmeye çalışın. Aksi takdirde:
1. Yukarıda komple hesap ettiğim gibi çekiş kuvveti kaybına uğrarsınız.
2. Yuvarlanma dairenizin çevre ölçüsü arttığı için lastik-yer arası sürtünme direncine daha fazla maruz kalırsınız.
buyur bak kardeşim yukarıda senin de dediğin gibi formülasyonunu koydum. Benim anlatmaya çalıştığım şey, Çekiş Kuvveti. Tractive force diye tabir ederiz ve kilitlemeli diferansiyel hesaplarında bunu kullanırız. Diferansiyel kilidinin kullanım amacı budur: tek tekerleğiniz çamur vs. gibi bozuk zemine düştüğünde, bu yukarıda bahsettiğim çekiş kuvvetini yere aktaramadığından aracı tahrik edemeyiz.
Kısacası moment pistonların krankı çevirmesiyle volana aktarılır, dişli oranlarıyla büyültülür (vites kutusunda) ve diferansiyele aktarılır. Diferansiyelde, dengeleme dişlileri vasıtasıyla moment sağ ve sol tekerleklere aktarılır eşit miktarda. Tekerleklerde moment hesabı olmaz, çekiş kuvveti hesabı olur.
Yer imleri