Akaryakıt fiyatları nasıl belirleniyor ?

[cengizhan]

Konuyu merak ettim ve aşağıdaki bilgilere ulaşdım.

kaynak: EPDK

1- Akaryakıt fiyatları neye göre belirleniyor?
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu''na göre, petrol fiyatları 01/01/2005 tarihinden itibaren en yakın erişilebilir dünya ser piyasa oluşumu dikkate alınarak ser piyasa koşullarına göre oluşmakta olup, rafineri fiyatlarının endeksle oluşturulması, dağıtıcı ve nakliye paylarının tavanı gibi fiyatların dolaylı veya dolaysız olarak kamuca belirlenmesine ilişkin uygulamalar sona erdirilmiştir. Ayrıca petrol piyasasında dolaşımda bulunan tüm petrollerin fiyatı, ham petrol fiyatındaki değişimlerden etkilenmekle birlikte, her bir ürünün fiyat teşekkülünün arz-talep mekanizmasına göre ayrı ayrı oluştuğu, fiyatların oluşumuna etki eden bir çok faktörün de bu süreçte rol oynadığı bilinmektedir. Ham petrol fiyatı ve benzin, motorin gibi ürünlerin kendi arz-talep koşullarının yanı sıra navlun bedeli, döviz kuru, ülkelerin mevzuatlarına göre gümrük vergileri, ÖTV ve KDV gibi diğer vergileme unsurları gibi hususlar yanında tarafların özel hukuk çerçevesinde aralarında kararlaştırdıkları unsurlar, belirli bir zamandaki konjonktürel gelişmeler gibi bir çok husus fiyat oluşumuna etki edebilmektedir.

2) Ham petrol fiyatı değişmediği halde akaryakıtlara neden zam geliyor?
Tamamlanmış petrol ürünleri ham petrolden rafine edildiği için, ham petrolün fiyatının artması durumunda tüm tamamlanmış ürünlerin fiyatları da artar. Fakat bu etkileme hemen ve eş zamanlı bir etkileme olmayıp, çeşitli piyasa etmenlerinin etkisi ile gecikmeli ve farklı oranlarda olabilmektedir. Diğer yandan tamamlanmış petrol ürünleri birbirlerinin tam ikamesi olmadıkları için; tek tek ürünlerin fiyatları da bire bir ilişkili değildir. Aslında, kısa zaman periyotları sonunda iki ürünün fiyat hareketleri düşük korelasyon gösterebilir. Fakat sonuçta gerek ham petrol gerekse de çeşitli petrol ürünlerinin fiyatları uzun süreler sonunda aynı doğrultuda hareket etme eğilimi gösterirler. Akaryakıt fiyatları, uluslararası petrol fiyatlarının yanı sıra vergi oranları, dağıtım maliyetleri ve döviz kuru gibi etkenlerden de etkilenmekte olduğu için uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş veya yükseliş oranıyla birebir ilişkili olmayabilmektedir.

3) Akaryakıt fiyatlarını nasıl öğrenebilirim?
Ülkemizde arz edilen akaryakıt fiyatları Kurumumuz internet sayfasında (https://www.epdk.org.tr/tarife/petrol/tarifeust.htm), dağıtıcı lisansına sahip dağıtım şirketlerinin, bayilik anlaşması türüne göre "belirlediği azami" veya "tavsiye ettiği" gösterge niteliğindeki bayi satış tavan fiyatları ile ortalama akaryakıt toptan ve dağıtım fiyatları yayınlanmaktadır.

4) Piyasada rekabeti engelleyici unsurlara karşı EPDK nasıl müdahale etmektedir?
Petrol ve LPG piyasasında faaliyetleri veya rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte anlaşma veya eylemlerin piyasa düzenini bozucu etkiler oluşturması halinde, gerekli işlemlerin başlatılmasıyla birlikte, her seferinde iki ayı aşmamak üzere, faaliyetlerin her aşamasında, bölgesel veya ulusal düzeyde uygulanmak için taban ve/veya tavan fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin alınmasına Kurum yetkilidir.

5) Akaryakıt fiyatları neden bu kadar pahalı?
Ham petrol fiyatı ve benzin, motorin, LPG gibi ürünlerin kendi arz-talep koşullarının yanı sıra navlun bedeli, döviz kuru, ülkelerin mevzuatlarına göre gümrük vergileri, ÖTV ve KDV gibi diğer vergileme unsurları gibi hususlar yanında tarafların özel hukuk çerçevesinde aralarında kararlaştırdıkları unsurlar, belirli bir zamandaki konjonktürel gelişmeler gibi bir çok husus fiyat oluşumuna etki edebilmektedir. Bu bağlamda ülkemizde uygulanan vergi politikaları akaryakıt fiyatlarının pahalı olmasında önemli bir etkendir. Ayrıca vergilendirme uygulamaları Maliye Bakanlığı''nın görüş ve önerileri dikkate alınarak oluşturulmaktadır. Bu kapsamda, vergilendirme konularında Kurumumuzun her hangi bir yaptırım veya değişiklik yetkisi bulunmamaktadır.

6) LPG fiyatları neye göre belirleniyor?
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Kanununun 10 uncu maddesi gereği LPG alım satımında fiyatlar, erişilebilir dünya ser piyasa koşullarına göre oluşur. Aynı kanun gereği rafineriler ve dağıtıcılar, lisansları kapsamında yaptıkları piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatları, erişilebilir dünya ser piyasalarındaki fiyat oluşumunu dikkate alarak, tavan fiyatlar olarak Kuruma bildirirler. LPG fiyatları uluslararası petrol fiyatlarının yanı sıra vergi oranları, dağıtım maliyetleri ve döviz kuru gibi etkenlerden de etkilenmekte olduğu için uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş veya yükseliş oranıyla birebir ilişkili olmayabilmektedir.

[cengizhan]

Daha önce forumda başka bir yerde yazdığım yazıyı buraya aktarıyorum.

dolar 2000 ocak ayında 1 dolar = 0, 54 YTL idi (tam olarak 537738 TL) Bugün 1 dolar = 2.2 YTL yani TL dolara karşı 4 kat değer kaybetmiş. 2001 yılında 1 lt benzin 1 dolara satılmış. Varil fiyatı 24.5 dolardan 100 dolara çıktığına göre, bugün aslında 1 lt benzin 2001 yılını baz alırsak 4 dolara yani 8.8 Tlye satılması gerekiyordu.
:=)))

sonuç olarak A=> ekonomik krizler nedeniyle TL nin değer kaybetmesi satın alma gücümüzü korkunç düşüyor. (son 14 yılda tam 4 büyük kriz oldu). Biz bunu sadece benzinde net olarak görüyoruz. Ama bütün hayatımız olumsuz etkileniyor. 2005 yılında gazetelerin "aşırı değerli türk lirası" haberlerini hatırlayıp acı acı gülüyorum. Ha birde WSJ nin tam bir yıl önce TL nin 2.12 TL olması gerektiği haberi hatırlayıp, AHH lanet olsun bu global güçlere diyorum.

TL aşırı değerli, dolar 2.10 TL olmalı - Finans haberlerinin doğru adresi - Mynet Finans Haber

B=> petrol fiyatları aslında çok istikrarsızdır ve siyasi gelişmelerden çok etkilenir. 2001 ocağında 18 dolar ; 2008 haziran 120 dolar. Ama genel olarak dünyada enerji darboğazı vardır ve fiyatlar hep yükselme eğilimindedir. Bu sebeplede sıkı bir nükleerci ve HESciyim. Ama aynı zamanda rüzgarcı ve tasarrufçuyum. elektrik otomobillerin geleceğine inananlardanım. Gelecekte hidrojen ekonomisi üzerine kurulacaktır.

İlginizi çekeceğini düşündüğüm bir makaleyi aşağıya koyuyorum.

makale kaynağı=> enerji enstitüsü

Türkiye en pahalı akaryakıt satılan ülkeler arasında başı çekiyor. Dünyanın en pahalı benzinin ve dizelini tüketiyoruz. Rafineriden çıkış fiyatı 1.70 kuruş olan benzin, tüketiciye 4.70 liraya ulaşıyor. Aradaki fark vergi ve akaryakıt şirketlerinin karı oluyor. Devletin her 1 litre benzinden kazancı 2.5 liranın üzerinde oluyor.
Maliye zam yapmadık diyor. Enerji Bakanı istikrarsızlığı öne sürüyor

Akaryakıt fiyatları konusunda hükümet tarafı iki görüş sunuyor. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2009′un sonundan bugüne benzine ve motorine vergi zammı yapılmadığını söyleyerek, zammın uluslararası petrol fiyatlarından kaynaklandığını ileri sürüyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız ise, ham petrol fiyatlarının artmasına, bölge ve dünyadaki istikrarsızlığa bağlayarak zamları savunuyor.

Fiyat belirlemede baş aktör devlet değil
TÜPRAŞ’ın özelleştirilmesinin ardından, akaryakıt fiyatlarını belirlemek konusunda baş aktör artık devlet değil. Yani, devlet sadece akaryakıttaki ‘vergi’ oranını belirliyor. Bu durumda, devletin akaryakıt zammı yapmadığı doğru. Ancak, akaryakıt fiyatı üzerindeki vergi yükü, tamamen devletin belirlediği oranlar içerisinde.

Enerji Bakani Taner Yıldız’ın söylediği gibi, Türkiye’deki akaryakıt fiyatları tamamen uluslararası piyasalar tarafından mı belirleniyor?

2000 yılından bu yana uluslararası emtia piysalarındaki ham petrol fiyatlarındaki fiyat dalgalanmaları ve Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarını karşılaştırdığımızda, ortaya ilginç bir tablo çıkıyor.

1 Haziran 2008′de uluslarası piyasalarda ham petrolün varil fiyatı 120 dolar seviyesine çıktığında 95 oktan kurşunsuz benzin fiyatı 3 lira 50 kuruş. Bir yıl sonra, yani 2 Haziran 2009′da ham petrol fiyatı uluslararası piyasalarda 55 dolara kadar geriliyor. Bir anlamda ham petrol fiyatı yarı yarıyadan daha fazla geriliyor. Bunun 95 oktan kurşunsuz benzinin pompa fiyatına yansıması 3 lira 50 kuruştan, 3 lira 20 kuruşa gerilemesi şeklinde oluyor.

Fiyatlardaki yüzde 60 gevşeme, pompoya yüzde 8 yansıyor
Ham petrol fiyatındaki yüzde 60′a yakın gevşeme, pompaya sadece yüzde 8′lik bir gerileme olarak yansıyor.

Yaklaşık değerlerle baktığımızda,, 2000 yılında petrol fiyatı 24,5 dolar seviyesinde iken kurşunsuz benzin fiyatı 0,56 kuruşken, 12 yıl içinde sürekli dalgalanmaların ardından ham petrol fiyatı yaklaşık 4 kat artarak 102 dolar seviyesine çıkıyor. Bu süre zarfında kurşunsuz benzin fiyatının pompa satışındaki artış ise 9 kat artmış.

İşte son 12 yıl içinde uluslarası piyasalarda ham petrol fiyatlarında yaşanan değişimler ve pompada yaşanan artışlar:
Tarih Kurşunsuz 95 Motorin 1 Varil Ham Petrol
07/01/2000 0,56 0,41 $24,50
05/06/2000 0,60 0,45 $27,50
04/01/2001 0,61 0,46 $23,40
04/02/2001 0,61 0,48 $24,50
28/02/2001 0,68 0,53 $22,70
04/05/2001 1,01 0,79 $25,20
04/06/2001 1,06 0,82 $25,80
03/01/2002 1,30 0,98 $18,60
04/06/2002 1,45 1,05 $23,10
01/01/2003 1,67 1,23 $27,70
07/06/2003 1,83 1,34 $25,20
01/01/2004 1,76 1,29 $30,40
01/06/2004 1,90 1,35 $32,70
01/01/2005 2,31 1,90 $38,30
04/06/2005 2,55 1,89 $50,30
03/01/2006 2,60 2,05 $57,20
02/06/2006 2,99 2,31 $68,00
05/01/2007 2,74 2,18 $57,00
02/06/2007 3,01 2,18 $80,00
01/01/2008 3,12 2,38 $90,00
01/06/2008 3,50 3,19 $120,00
01/01/2009 2,74 2,33 $40,00
02/06/2009 3,20 2,45 $55,00
06/01/2010 3,67 2,95 $70,00
03/06/2010 3,67 2,91 $91,00
01/01/2011 3,95 3,34 $92,00
09/04/2012 4,72 3,97 $102,00

[Arrest]

Hayır birader öyle belirlenmiyor , Dolara zam geliyor akaryakıta zam geliyor dolar fiyatları düşüyor akaryakıt fiyatları düşmüyor derken bu hale geliyoruz

[cengizhan]

Hayır birader öyle belirlenmiyor , Dolara zam geliyor akaryakıta zam geliyor dolar fiyatları düşüyor akaryakıt fiyatları düşmüyor derken bu hale geliyoruz

Dolar nerede düştü ? 2.2den 2.18emi düştü ? :=)

[Arrest]

0.04 kurus dolar artinca 0.1 kuruş zam oluyor dusuncede indirim olsun %70 i vergi bunun eger indirim olacaksa dolara endeksli dgl vergiyi azaltmalari gerek

Discovery cihazımdan gönderildi

[cengizhan]

0.04 kurus dolar artinca 0.1 kuruş zam oluyor dusuncede indirim olsun %70 i vergi bunun eger indirim olacaksa dolara endeksli dgl vergiyi azaltmalari gerek

Discovery cihazımdan gönderildi

Verginin düşmesi şart.

[rohan4421]

Verginin düşmesi şart.

ah ah cem uzan diodu mazot 1 tl olacak gülüoduk. ozaman mazot 2,5 tl idi. demek vergiyi kıssa harbiden 1 tl olurmuş o günün şartında. o adama güldükte haksızda sayılmazmış. adam en azından dolandırdı ama gitti amerikayı motorolayı dolandırdı. ülkeyede en büyük barajı yaptı. tonla adam ekmek yedi. şimdikiler gibi kendi ülkesini dolandırıp milleti ortada bırakmadı. Cem UZAN iyi adammış

[celenlee]

07/01/2000 0,56 0,41 $24,50
05/06/2000 0,60 0,45 $27,50
04/01/2001 0,61 0,46 $23,40
04/02/2001 0,61 0,48 $24,50
28/02/2001 0,68 0,53 $22,70
04/05/2001 1,01 0,79 $25,20
04/06/2001 1,06 0,82 $25,80
03/01/2002 1,30 0,98 $18,60
04/06/2002 1,45 1,05 $23,10
01/01/2003 1,67 1,23 $27,70
07/06/2003 1,83 1,34 $25,20
01/01/2004 1,76 1,29 $30,40
01/06/2004 1,90 1,35 $32,70
01/01/2005 2,31 1,90 $38,30
04/06/2005 2,55 1,89 $50,30
03/01/2006 2,60 2,05 $57,20
02/06/2006 2,99 2,31 $68,00
05/01/2007 2,74 2,18 $57,00
02/06/2007 3,01 2,18 $80,00
01/01/2008 3,12 2,38 $90,00
01/06/2008 3,50 3,19 $120,00
01/01/2009 2,74 2,33 $40,00
02/06/2009 3,20 2,45 $55,00
06/01/2010 3,67 2,95 $70,00
03/06/2010 3,67 2,91 $91,00
01/01/2011 3,95 3,34 $92,00
09/04/2012 4,72 3,97 $102,00

Ben de defalarca anlatmaya çalıştım arkadaşlara ama millet gözünü kapatıp konuşuyor.
Eğer akaryakıt sadece "TL cinsinden-Varil fiyatına" endeksli olsaydı YANMIŞTIK!! 9-10TL olması gerekirdi günümüzde

Bu sadece TL'nin akaryakıt karşısında değer kazandığını gösteriyor.

Yıl 2000 Asgari ücret 80,55TL alınabilen şeyler: 150ltbenzin, 400 ekmek , 268iettbileti
Yıl 2014 Asgari ücret 890TL alınabilen şeyler: 178lt benzin, 890 ekmek, 456tam akbil

(Aklıma niyeyse ekmek ve bilet geldi, daha farklı şeyler varsa onlara da bakalım, mesela alımı düşen şeyler varsa)

Şu ki TL akaryakıt karşısında değer kazanmış ama Asgari ücret aynı değeri akaryakıt karşısında kazanamamış!! Ekmek ve ulaşım ucuzlamış, diyebiliriz.

Temel tüketimde alım gücü artmış olsa da, özel tüketimde artamamış.

[dexter]

akaryakıt fiyatları nasıl belirlendiği falan önemli değil,dünyanın en pahalı yakıtını kullanıyoruz ,bu nasıl oluyor,bunun açıklamasını yapsınlar bi zahmet..

[cengizhan]

Ben de defalarca anlatmaya çalıştım arkadaşlara ama millet gözünü kapatıp konuşuyor.
Eğer akaryakıt sadece "TL cinsinden-Varil fiyatına" endeksli olsaydı YANMIŞTIK!! 9-10TL olması gerekirdi günümüzde

Bu sadece TL'nin akaryakıt karşısında değer kazandığını gösteriyor.

Yıl 2000 Asgari ücret 80,55TL alınabilen şeyler: 150ltbenzin, 400 ekmek , 268iettbileti
Yıl 2014 Asgari ücret 890TL alınabilen şeyler: 178lt benzin, 890 ekmek, 456tam akbil

(Aklıma niyeyse ekmek ve bilet geldi, daha farklı şeyler varsa onlara da bakalım, mesela alımı düşen şeyler varsa)

Şu ki TL akaryakıt karşısında değer kazanmış ama Asgari ücret aynı değeri akaryakıt karşısında kazanamamış!! Ekmek ve ulaşım ucuzlamış, diyebiliriz.

Temel tüketimde alım gücü artmış olsa da, özel tüketimde artamamış.

[cengizhan]

akaryakıt fiyatları nasıl belirlendiği falan önemli değil,dünyanın en pahalı yakıtını kullanıyoruz ,bu nasıl oluyor,bunun açıklamasını yapsınlar bi zahmet..

Uğur Bey slm, en üstteki yazının 5nci maddesine bakın ltf. Açıklamayı boltla vurguladım.

[dexter]

cengiz bey slm diğer dünya ülkelerinde alınan vergi oranları da %60-70 seviyesinde olduğu halde bizden çok daha ucuza satabildiklerine göre demekki sadece vergi değil pahalı olmasının sebebi...

[cengizhan]

cengiz bey slm diğer dünya ülkelerinde alınan vergi oranları da %60-70 seviyesinde olduğu halde bizden çok daha ucuza satabildiklerine göre demekki sadece vergi değil pahalı olmasının sebebi...

Güncel değil ama bir fikir verebilir. Maalesef vergi oranı çok yüksek. Bir tek İngilterede motorinden alınan vergi bizimkinden yüksek.

Fiyatın yüksek olması kadar, Türk insanının gelirinin düşük olması en büyük problem. Yukarıdaki yazımda onu vurgulamaya çalışdım.

Maliye Bakanlığı verilerine göre, 22 Kasım 2010 tarihinde geçerli olan fiyatlar ve döviz kuru dikkate alınarak yapılan benzin ve motorin araştırma sonuçları şöyle:

ÜLKELER BENZİN FİYATI VERGİLER FİYAT İÇİNDE
(ÖTV KDV) VERGİ PAYI
(Avro) (Avro) (Yüzde)
------------ ------------- ----------- ------------
Türkiye 1,9 1,2 66,8
Yunanistan 1,5 1,0 63,9
İngiltere 1,4 0,9 63,9
Hollanda 1,5 1,0 63,7
İsveç 1,4 0,9 62,9
Almanya 1,4 0,9 62,7
Belçika 1,4 0,9 61,2
Finlandiya 1,4 0,9 61,2
Fransa 1,4 0,8 61,1
İrlanda 1,3 0,8 60,3
Portekiz 1,4 0,8 59,6
Danimarka 1,5 0,9 58,4
Slovenya 1,2 0,7 58,0
Çek Cum. 1,3 0,7 57,6
İtalya 1,4 0,8 57,5
Avusturya 1,2 0,7 57,0
Slovakya 1,3 0,7 56,7
Macaristan 1,2 0,7 56,5
Litvanya 1,2 0,6 54,9
Polonya 1,1 0,6 54,9
Estonya 1,1 0,6 54,5
Malta 1,2 0,7 53,4
Lüksemburg 1,2 0,6 53,0
İspanya 1,2 0,6 52,1
Romanya 1,1 0,6 51,4
Bulgaristan 1,0 0,5 50,5
Letonya 1,1 0,6 50,3
K. Rum Kesimi 1,1 0,5 47,3

ÜLKELER MOTORİN FİYATI VERGİLER FİYAT İÇİNDE
(ÖTV KDV) VERGİ PAYI
(Avro) (Avro) (Yüzde)
--------------- -------------- ---------- ------------
İngiltere 1,4 0,9 62,4
Türkiye 1,5 0,9 56,5
İsveç 1,3 0,7 55,7
İrlanda 1,3 0,7 54,9
Slovenya 1,2 0,6 54,4
Almanya 1,2 0,7 54,0
Fransa 1,2 0,6 52,7
Hollanda 1,2 0,6 52,6
Çek Cum. 1,2 0,7 52,5
Estonya 1,1 0,6 51,1
Danimarka 1,3 0,6 51,0
Yunanistan 1,3 0,7 51,0
Macaristan 1,2 0,6 50,8
Belçika 1,2 0,6 50,7
Avusturya 1,1 0,6 50,5
İtalya 1,3 0,6 50,3
Malta 1,1 0,6 49,4
Slovakya 1,1 0,5 48,4
Portekiz 1,2 0,6 48,2
Polonya 1,1 0,5 47,9
Letonya 1,1 0,5 47,2
Finlandiya 1,2 0,5 46,9
Bulgaristan 1,0 0,5 46,6
Romanya 1,1 0,5 46,6
İspanya 1,1 0,5 45,7
K. Rum Kesimi 1,1 0,5 44,6
Litvanya 1,0 0,5 43,8
Lüksemburg 1,0 0,4 43,4

*22 Kasım 2010 tarihinde geçerli olan fiyatlar ve döviz kuru dikkate alınmıştır.

[celenlee]

cengiz bey slm diğer dünya ülkelerinde alınan vergi oranları da %60-70 seviyesinde olduğu halde bizden çok daha ucuza satabildiklerine göre demekki sadece vergi değil pahalı olmasının sebebi...

Tabiki sadece vergi değil.

Onlar bizden daha ucuza ham madde alıyorlar. Vergi oranı aynı olsa bile, bizden daha ucuza satabiliyorlar.

Nasıl oluyorda bizim dibimizdeki yerlerden yüzyıllardır, bizden daha ucuza akaryakıt alıyorlar diyorsanız. Bunu bilemicem.

Dünya savaşlarından kalma anlaşmalarla ve sonraki ekonomik planları ve anlaşmaları ile bizden daha ucuza ham madde alıyorlar diye düşünüyorum.