Lastik ebat fikri

[mehmetbasli]

Lastik kavramı belki de incelenmesi gereken en önemli konulardan. Çünkü aracınız ne kadar kaliteli, sağlam olursa olsun ve ne kadar güvelik adına teknolojik donanım içerirse içersin yere birkaç santimetre karelik alanla yani lastiklerle basmakta. Dolayısıyla lastik bir çoğunun fiyatına göre değerlendirdiği aslında çok dikkat ve hassasiyet gösterilmesi gereken nokta. gp lastik ebatları modele göre 175 65 15 , 185 65 15 , 195 55 16 , 205 45 17 şeklinde motor gücüne ve teknik özelliklere göre değişiklik arzetmekte. Lastik değişiminde öncelikli tercih edilecek husus aracın tolaransları içerisinde kalmak olmalı bunun içinde öncelikle yeni alınacak lastikle eski lastik yuvarlanma mesafeleri birbirine yakın olmalı yani çap farkları yakın olmalı. Belirttiğim ebatlar arasındaki çap farklarını inceleyerek yorum yapabilirsiniz. Mesela gp active 75 dizel ve 77 fire standart lastik ebatı olan 175 65 15 lastiğin 195 55 16 ile çap farkı %1.99 , yine 175 tabanın 205 55 16 ile farkı %3.70. Ancak 195 55 16 lastiğin 205 55 16 ile çap farkı %1.74 , 195 tabanın 195 50 16 ile farkı ise %-3.24 , ayrıca 195 tabanın 215 40 16 ile farkı ki bu abatta lastik imkansız gibidir %-7.34. 195 55 16 ebatın 205 45 17 ile çap farkı %-0.74 , Ama 175 65 15 ise ebat 205 45 17 yaptığnızda iki ebat arasındaki çap farkı %1.26, Son olarak 175 tabanı 185 65 15 yaparsanız %1.26 eğer 185 60 15 yaparsanızda çap farkı da %-0.91 olur.
Orjinal lastik çapınızdan %3 daha büyük veya daha küçük ebatlardaki ölçüleri Yakıt tüketimi, Yol tutuş ve Fren güvenliği açısından tavsiye edilmiyor.
Kısaca belirtmek gerekirse %3 ten büyük ebatlar öncelikle yürüyen aksamı yorar hırpalar. yol tutuş sadece lastikle olmaz uygun süspansiyon yani amortisör ve helezon uyumu ile aracın toleransları dahilinde lastik seçimi en iyi kombinasyon olur. Ancak bir çoğumuz estetik kaygılarla faça yapmak ya da aracını kişiselleştirmek uğruna önce aracımızı sonra kendimizi tehlikeye atacak derecede saçma jant ve lastik değişimi yapıyoruz. Bu değişimler için ilk müracaat ettiğimiz kişi ve kurumlar ise çoğu (sözüm işini ebeden kalma yöntemlerle çağ dışı müştemilat kullanara kendini yetiştirememiş kişilere) bu işi iptidai şartlarda çalışan teknik bilgiden yoksun bişey olmaz abi mantığındaki lastikçiler oluyor.

Gp lerde ön çamurluk içi davlumbazlar çok derin olmayıp aynı zamanda dar olduğu için büyük ebat lastikler dönüş esnasında ya davlumbazları sürtüp zorlayıp kırıyor ya da ön çamurlukların dışına sürtüyor. özellikle standarttan fazla düşük yay kullanılan araçlar eğer amortisör standart ise süspansiyonun esneyebileceği bir mesafe kalmıyor. amortisör strokları sıfırlanıyor. dolayısıla artık araç takozlarda gidiyor gitmeye zorlanıyor. Bazı arkadaşlar DTM araçları gibi aşırı alçak ve sert süspansiyonlu araçlar yapıyorlar ama avantaj yerine dezavnatajla karşılaşıyorlar. Abartılı jant lastik ve süspansiyonlu (helezon kesmeyi modifiye zanneden acizler abartılı spacer ve çamurluklara sürten offsetli jantlar, takozları üstünde giden arabalar) arabalarlar yürüken çektiği ızdırabı inanın görüp hissedebiliyorsunuz. uygunsuz amortisör ve helezon seçiminde araç ya otobüs gibi sallanıyor yada pinpon topu gibi zıplıyor. özellikle bizimki gibi aşırı şose asfaltlarda zıplaya zıplaya gitmek insanı tahamülsüz bırakır iki kere yorar. Anormal olan ise fabrika tolaranslarının dışında olan araçların süspansiyonları ve lastik jantları da trafikte tehlike arz eder dolayısıyla TUVTURK almanayadaki gibi bunun da ciddi ve bilinçli bir şekilde değerilendirilmesi gerekiyorsa aracın trafikten men edilmesi gerekir. Aslında bu konuda yazılacak çok şey var ancak yukarıdaki mesaja cevaben ilgili arkadaşlar çap farkları incelesinler ve ütopik şeyler düşünmekten kaçınsınlar. mesajlarda belirtilen lastik ebatlarınmın çoğu uygulanabilirlikten uzaklar. Ha isterseniz alırsınız ama sonuçlarına katlanırsınız. Kaliteli lastikleri tercih edin. Fiyatı çok ucuz lastikler yada raf ömrünü tamamlamış lastikler almak intihardır. Nasıl triger kayışı değişimi için genelde ya km dolmasını yada km dolmamış ise yıl doldurup değişmesi gerekirse lastiklerde belli bir raf ömrü var. ucuz kalitesiz lastikler ile kaliteli veya orta kalite bir lastik 100 m. fren mesafesi testinde aynı araçta neredeyse 9 m. fark oluşabiliyor (kaynak Auto show dergisi yaz lastiği testi). Sert lastikler uzun ömürlüdür ancak yol tutuş kabiliyetleri iyi değildir gürültülü lastiklerdir. debica buna iyi bir örnek , michelin ve nokian ise yumuşak ve sessiz olmasına rağmen kısa ömürlü ancak iyi bir yol performasına sahipler. Tabi lastiği bir de hangi hava şartlarında kullanacağınız da önemli. mesela bol yağış olan bir bölgede yağmur kanalları olan bir lastik suyu daha hızlı deşarj edeceği için handling ve aquaplaning de iyi dereceler yapar. Son testlerde kumho kh 35 çok iyi dereceler almış bir lastik. eğer yakıt tasarrufu sağlayan sessiz bir lastik isterseniz yol tutuş performansınız ortlamalarda kalır. profili çok düşük bir lastik viraj dönüşlerinde lastiği altına almayacağı için iyi bir viraj performansı sağlar ancak darbe emmez bu işin tamamını amortisör helezonlar ve taşıyıcı hareketli aksama yükler. Zaten onların tolere edebileceği yük limiti bellidir. Limitleri zorlarsanız önce amortisörlerinize elveda dersiniz sonra sırasıyla rotiller, viraj gergi demirleri, rot başları, amortisör üst takozları, tekerlek bilyaları, direksiyon kutusu ve daha uzun dönemde de aracınız rijitliğini kaybedip esnemeye gacır gucur sesler çıkarmaya başlar. düştüğünüz ilk çukurda darbenin etkisiyle araç ciddi bir şekilde sarsılır ama çukura düşüş hızınız ve profil kalınlığına göre de lastik ve janta elveda diyebilirsiniz. Hızlı düşülen çukurlar lastiğin kenarlarında içinde bulunan teli koparıp balon yapar balon yapmasa bile bir zaman sonra lastiğiniz balans tutmamaya başlar çünkü içerde tel kopmuştur. Tabi lastiğe balon yaptıracak bir çukura düşerseniz ki jantlarınızın da yamulması hatta kırılması eğer jantlarınız magnezyum veya titanyum alaşımlı kaliteli bir jant değilse mümkündür. Hasar görmüş bir jant yamuksa hava ve balans tutmaz. Jantlar kırık ve yamuksa kesinlikle tamir edilmemeli değiştirilmeli. Kesinlikle ve keninlikle ısıl ve aşındırıcı, presli bir işleme tabi tutulmamalı.