Ülkemizde "RECALL" Neden Uygulanmıyor?
Bayram KAZANCI tarafından yazılan Oto Tükedicileri derneğinin dergisindeki makalesidir.
Ülkemizde "RECAL" Neden Uygulanmıyor?
Ülkemizde kullanılan araçlarda, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokabilecek hataların, araçların geri çağrılması metoduyla hatalarının giderilmesi, neredeyse hiç gündeme gelmemiştir. İnsan sağlığını tehdit eden bu durum karşısında araç distrübütörlerinin, üreticilerin ve tüketicilerin aynı duyarlılığa sahip olduğu söylenemez. Aynı konu standart değişim süreleri dolmuş parçaların değişimi için de geçerlidir.
RECALL; ürünlerin herhangi bir hata veya risk nedeniyle satıldığı müşteri veya satış noktalarından geri çağrılması veya bloke edilmesidir. Otomotiv Sektörü’nde ise Otomotiv Ana Üreticileri’nden başlayarak tüm birinci ve ikinci seviye yan sanayii içine alan bir mekanizmadır.
DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE; RECALL
RECALL üreticilerin bir aktivitesi olabileceği gibi, ülkelerin güvenlik birimleri, trafik teşkilatları tarafından da kararlaştırılabilir. Otomotiv dünyasında ürün geri çağırmaları sadece OEM’lere özgü değildir. Otomotivin türevleri olan lastikler, çocuk koltukları, motorsikletler, bisikletler vb. tüm ürünleri kapsayabilir.
Lastik, balata gibi araç üzerinde çalışan parçalar belirli bir ömrün sonunda yıpranırlar ve yenileriyle değiştirilmeleri zorunludur. Bu işlem sadece bakımdır ve bir hata değildir.
Ülkemizde kullanılan araçlarda, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokabilecek hataların, araçların geri çağrılması metoduyla hatalarının giderilmesi, neredeyse hiç gündeme gelmemiştir. İnsan sağlığını tehdit eden bu durum karşısında araç distrübütörlerinin, üreticilerin ve tüketicilerin aynı duyarlılığa sahip olduğu söylenemez. Aynı konu standart değişim süreleri dolmuş parçaların değişimi için de geçerlidir.
Tüketiciler ekonomik nedenlerle parça değişikliklerini geciktirirken, üreticiler ise yine ekonomik nedenlerle parça hatalarını gizleyebilmektedirler. Bu noktada insan hayatı ekonomik kaygıların arkasında yer almaktadır.
İnsan hayatını hiçe sayarak ekonomik kaygıları öne çıkaran firmalar özellikle ABD, AB ve JAPONYA gibi gelişmiş ülkelerde büyük cezalarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Tüketicisine saygılı olan ve değer veren firmalar ise hata oluşmuş olsa bile ürünlerini piyasadan toplama, servislerine çağırma gibi yöntemlerle hatalı parçalarını tüketici zarar görmeden kontrol altına almaktadır.
Amerika, Avrupa ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerde RECALL- geri çağırmalar tüketicilere duyurulup önlemleri alındığı halde bu durum ülkemizde tam tersine işlemektedir.
ÜLKEMİZ HATALI ÜRÜNLERİN KULLANIM CENNETİ HALİNE GELMİŞTİR
Dünyada hatalı olduğu tesbit edilen ürünler, arabalar, lastikler, çocuk koltukları vb. geri toplanırken TÜRKİYE’de adını bile etmek bugüne kadar mümkün olmamıştır. Ülkemizin trafik teşkilatı veya Sanayi Bakanlığı’nca araç ve türevlerinin toplatılması ile ilgili herhangi bir kayıt da yoktur. Ayrıca bunu takip eden herhangi bir birim de söz konusu değildir.
Devlet organları, sanayi bakanlıkları, trafik teşkilatları bu konuların üzerine düzenli izleme metodlarıyla gitmemektedirler. Tüketici mahkemeleri ise bireysel davalara çözüm bulmaya çalışmaktadır. Tüm iyi niyetlerine rağmen mahkemelerimiz RECALL konularında uzman değildir.
Türkiye’de araç distrübütörleri ve üreticiler genel olarak recall gerektirecek durumları gizlemektedirler. Günümüzde ürünler dünya pazarlarıyla aynı anda ülkemizde de piyasaya sürülmektedir. ABD ve Amerika’da olduğu gibi insan hayatını hiçe sayan kurumlar ve şirketler OTD tarafından tüketicilere duyurulacaktır.
Bu şartlar altında özellikle Avrupa’daki hatalı ürünler doğru ürün olarak Türkiye pazarına sevk edilmekte ve türk tüketicisine satılmaktadır. Uzakdoğu kaynaklı üreticilerden ise tüm kalite standartlarını bir tarafa bırakılarak ürün ithal etmek mümkündür. Tüketicilerimizin hayatını riske atan bu durum karşısında ne yazık ki sesini çıkaracak hiçbir sosyal kurum yoktu.
OTD; Otomotiv Tüketicileri Derneği, tüketici güvenliği ve memnuniyeti açısından çok önemli olan benzer konuları dünya ölçeğinde takip ederek, Türk tüketicisini bilgilendirecek ve ilgili devlet organlarını da göreve çağıracaktır.
