Lastik Hakkında Bilinmesi Gerekenler...

[GrandeTalha]

Lastik Nedir ?
Lastik kauçuk kord bezi ve çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve aracın yer ile temasını sağlayan tek ve önemli parçasıdır. Lastik içerisine basılan hava vasıtası ile takılı olduğu aracın ve üzerindeki yükün taşınmasını sağlar.

SIRT : Lastiğin yer ile temas eden bölgesidir.
OMUZ : Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesidir.
YANAK : Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan, lastiğe esneklik sağlayan ve üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunan bölgesidir.
TOPUK : Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.

Lastik Performansını ve Ömrünü Neler Etkiler?

Hava Basıncı
Lastik hava basıncının gerekenden az ya da çok olması, tamiri mümkün olamayacak hasarlara yol açabilir. Ayrıca, lastiğin düzensiz ve erken aşınmasına neden olur. Hava basıncı lastik soğukken ölçülmelidir. Araç üreticilerinin belirlediği hava basıncı değerlerine mutlaka uyulmalıdır.
Rot Ayarı
Aracınızdaki mekanik ve süspansiyon sistemindeki aksaklıklar nedeni ile direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu sadece lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içerisinde yüksek bir mekanik tamir ve bakım masrafına yol açar
Balans Ayarı
Jant ve lastiğinizin kütle dağılımına uygun olarak dengede tutulması gerekir. Yoksa; özellikle hızlı sürüşte, zıplama, yalpalama gibi rahatsızlıklar konforunuzu etkileyecek, lastiklerinizde düzensiz aşınma görülecektir.
Rotasyon
Lastikleriniz araçta takılı oldukları her ayrı pozisyonda değişik aşınma özellikleri gösterir. Lastiklerinizin yerini periyodik olarak değiştirin. Bu, lastiklerinizin ömrünü uzatır.
Lastiğinizle ilgili bilmeniz ve dikkat etmeniz gereken altın kurallar:Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın.Uzun yola çıkarken ve araç yüklüyken hava basıncını 2 PSI arttırın Karlı ve buzla yollarda lastiğinizin hava basıncını kesinlikle düşürmeyin. Lastik Supap kapaklarını kapalı tutun. Lastiğinizi parlatmak için petrol ürünleri içeren deterjan veya cilalar kullanmayın.Diş derinliği 1.6 mm.'ye düşen lastikleri mutlaka değiştirin. Kışın diş derinliğinin 3 mm.'den az olması çekişi olumsuz etkiler. Bozuk satıhlarda yüksek hız yapmayın. Lastiğinizi kaldırım kenarlarına ve sivri yüzeylere çarpmaktan kaçının. Stepne lastiğinizin basıncını da düzenli olarak kontrol edin. Lastiklerinizi çok aşırı basınçlı kompresörlerle yıkatmaktan kaçının.Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin.Aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, aracınızı takoza alın.

Lastiklerinizin havasını en az 15 günde bir kontrol edin. Kullanmadığınız lastikleri şişirilmiş olarak depolamayın.

Lastik sorunları ve muhtemel nedenleri:

Viraj alırken ve dururken lastiklerin ötmesi - Düşük hava basıncı Direksiyon hakimiyetinin azalması - Düşük hava basıncı, aşınmış lastik Lastiğin omuzlarının fazla aşınması - Düşük hava basıncı, bozuk rot ayarı, standard dışı (geniş) jant kullanımı Lastiğin tabanının ortasında aşırı aşınma, vuruntu, yalpalama - Yüksek hava basıncı, balansızlık, jantta/mekanik aksamda ayarsızlık, standard dışı (dar) jant kullanımı Düzensiz lastik aşınması - Bozuk rot ayarı
Kaynak: Bridgestone.com.tr ve Lassa.com.tr

EBAT GÖSTERİMİ :
Tüm lastikler T&RA ve ETRTO gibi uluslararası örgütler tarafından belirlenen ; jant çapı, dış çap, kesit genişliği gibi parametreler için belirlenen standartlara uymak zorundadır.

1 - (175) Nominal Kesit Genişliği (mm)
İlgili janta uygun takılmış ve hava ile şişirilmiş bir lastiğin dıştan dışa yanaklar arasında kalan en geniş mesafenin (kabartma yazılar hariç) mm cinsinden nominal gösterimidir. Ölçülerek bulunan kesit genişliği değeri ile lastiğin üzerinde yazılı olan nomimal kesit arasından fark olabilir.
2 - (70) Kesit Oranı
Kesit yüksekliğinin kesit genişliğine yüzde olarak oranıdır.kesit oranı azaldıkça, lastik kesit (yanak) yüksekliği azalır. (60,70 serisi gibi...)
3 - (R) Radyal Lastik
4 - (13) Jant Çapı (inç)
5 - (82) Yük Endeksi
Belirtilen hız limitinde lastiğin taşıyacağı maksimum yüktür.
6 - (T) Hız Endeksi
Araç lastiğinin taşıyabileceği maksimum yükle yapabileceği en yüksek hız limitini belirtir.

[eskibur]

Teşekkürler güzel bilgiler

[Birkan61]

Lastiğin Görevleri:

* Araç yükünü taşımak.
* Direksiyon ile verilen yönü izlemek.
* Motordan gelen gücü ileri/geri hareket olarak yansıtmak.
* Emniyetli bir şekilde hem ıslak,hem de kuru zeminde aracı durdurmak.
* Amortisörlerde yardımcı olarak sürüş keyfini artırmak.

Lastiğin Yapısal Özellikleri:

Tekerlek lastiklerinin yapılarında, gerek yüksek mukavemeti karşılamak üzere naylon,rayon,polyester gibi elyaf esaslı kordlarla, çelik kordlar bulunmaktadır. Topuk dayanımları ise çelik teller yardımıyla sağlanır. Birbirinden farklı karakterdeki bu elemanların birarada tutulması ve hizmet anında zeminle temasın güvenle sağlanmasıyla, yanaklardaki esneme kabiliyetinin verilmesi görevini lastik karışımı üstlenir.Lastik karışımını doğal ve sentetik kauçuklarla, ana dolgu olarak karbon karaları oluşturur.Bunlara ilave olarak karbon karaları oluşturur. Bunlara ilave olarak vulkanizasyon elemanları bulunmaktadır.Karışımın işlenmesi ve homojenliği için kimyasal yağlar kullanılır.



Çapraz Katlı Lastikler:

Lastik teknolojisinin başlangıcında kullanılan ilk gövde yapısıdır.Bu lastikleri gövdesini oluşturan tekstil esaslı "kord" iplikleri birbiri üzerine,lastik yönüne 35-40 derece açı yapacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiştir.Bu yapı dioganal veya konvansiyonel olarak da adlandırılır.Ölçü tanımında "-" veya "D"ile belirtilir.

Radyal Lastikler:

Değişen ve gelişen otomotiv sektörünün,gereksinimlerini karşılamak üzere geliştirilen bir yapıdır.Bu lastiklerde gövde yapısı,üstün özellikli rayon,naylon,polyester gibi tekstil esaslı kordların lastiğin dönüş yönüne 90 derecelik açı yapacak şekilde yerleştirilmeleri sonucu oluşan kuşaklarda,belirli açıda çelik kord kuşak katlarının tatbik edilmesi sonucu oluşan yapıdır.Aynı zamanda radyal yapı,sadece tekstil esaslı ve lastiğin dönüş yönüne göre sıfır derece ve belli açıdaki kordlardan oluşan kuşakların tatbik edilmesiylede oluşabilir.Ölçü tanımında "R" harfi ile beliritilir.



Tubeless ve Tube-Type Lastikler:

Araçlarda yüke karşılık gelen tepki kuvvetini karşılayan,lastiklerde jant arasına sıkıştırılan hava basıncıdır.Lastikler sadece hava basıncının sıkıştırıldığı kılıflardır.Sıkıştırılmış hava basıncının tutulması,iç lastiklere veya dış lastiklerin iç kısmına tatbik edilen ve sızdırmazlık sağlayan liner tabaka yardımıyla sağlanır.İç lastikli kullanılan dış lastiklere Tube-type,iç latiksiz kullanılan dış lastiklere Tubeless lastik denir.



"Pirelli (P) 185/60 R 14 82 H P6000 Tubeless" ölçü ifadesinde;
Pirelli Üretici firma
(P) Binek otomobil lastiği
P6000 Lastik desen kodu
185 Nominal kesit genişliği (mm)
60 Kesit oranı,seri(basıklık)
R Gövde yapısı (Radyal)
14 Jant çapı(inç)
82 Yük indeksi
H Hız sembolü
Tubeless İç lastiksiz

Hız sembolü,bir lastiğin yük indeksi ile belirtilen azami yükte yapabileceği maksimum hızı ifade eden bir kodlamadır.Hız sembolleri tablosunda ise harflerin belirttiği maksimum hızlar verilmiştir.
Yük indeksi,bir lastiğin hız sembolü ile beliritilen en yüksek hızda taşınabileceği azami yükü belirten bir kodlamadır.Yük indeksleri tablosunda ,farklı yük indekslerine tekabül eden,lastik başına taşınabilecek azami yük miktarları kg. cinsinden verilmiştir.

Lastiğin Üretim Tarihi:

DOT XJ J3 XJJX 208 ifadesinde;

DOT :Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada onay sembolü
XJ:Lastiği üreten firma ve üretildiği fabrika kodu
J3: Lastik ölçüsünü belirten kod
XJJX :Lastik belirten kod
208 Üretim tarihi,lastiğin 1998'in 20.haftasında üretildiğini göstermektedir.



Yara Tamiri:

Pratikte,tubeless otomobil lastiklerinin tamiri değişik malzemelerin kullanıldığı iki farklı yöntemle yapılır.Bunlar;herbiri için farklı tipte malzeme ve teçhizat kullanılan,yara tamirinde en uygun ve tavsiye edilen bir yöntem olan Mantar Yama (PRP) ile lastiğin yara alan bölgesinin kuşingam adı verilen dolgu maddesiyle doldurulup pişirilmesi ve içeriye get konulması yöntemiyle yapılan Takviyeli Yara Tamiridir.
Harici bir darbe sonucu yara almış/delinmiş lastiklerin incelenmesi,uygun alet ve ekipmanla tamirinin yapılması,sadece bu işlemi yapan kişinin sorumluluğundadır.
Tamir işlemi;bu konuda eğitilmiş kişilerce yapılmalıdır.
# Lastikteki delinme,tabanda belirtilen bölgede ise mantar yama ile takviyesiz yara tamiri yapılabilir.
# Lastik hız semboşü "H" (210 km/saat) ve altı ise delik çapı azami 6 mm. ve lastik daha önce tamir edilmemiş ise tamir edilebilir.
# 240 km/saat ve üstü hız sembollü lastiklerin tamir edilmesi sakıncalıdır.
# Liner tabakada çatlama ve kesilme,kırılma ve aşırı deformasyon varsa,tamir yapılmamalı ve lastik kesinlikle yenisiyle değiştirilmelidir.
# Tamirde temizlik çok önemlidir.Yara tamir malzemesi,sadece temiz yüzeye yapışır.Yara bölgesinin içten dıştan konik bir zımpara taşıyla iyice temizlenmesi ve yara içindeki ser kalan çelik kuşak tel uçlarının,elmas uçlu bir matkapla alınması gerekir.Bu işlem iyi yapılmazsa,ilerde çelik kuşak uçları çalışma yaparak paslanabilir ve yara tamir malzemesine hasar vererek,lastiği hizmet dışı bırakabilir.



# Tamir malzemesinin kullanılacağı yerdeki kauçukla kesinlikle benzer özellikler taşıması gerekir.Eğer kullanılan malzeme kauçuk esaslı değilse esnemesi,gerilmesi ve lastik bünyesinde oluşan ısıya tepki özelliği farklı olacağından,ayrılma yapar.
# Yara tamirinin yüksek sıcaklığa sahip ütülerle yapılması,lastikte istenmeyen sorunlar çıkarır.Ütünün temas ettiği alandaki kauçuk yeniden pişerek,orjinal özelliklerinde bir bölümünü yitirir.Kuşaklarda açılmalar ve lastik tabanında şekil bozuklukları oluşabilir.
# Hasarlı lastik janttan çıkarılıp iç kısmı dikkatlice incelenmelidir.Çok kısa süre de olsa,havasız lastik üzerinde yürüme,karkastaki kordlara zarar verebilir.Liner'da (tubeless lastiklerde olan ve hava sızdırmazlığı sağlayan tabaka) çatlamalar olabilir.
Lastiğin yara almış bölgesinin,fitil yamayla tamir edilmesi,ilerde soeun çıkarabileceğinden sakıncalıdır.



BAZI LASTİK HASARLARININ SEBEPLERİ

Taban Merkezinde Çevresel Aşınma



İlk Omuzda Çevresel Erken Aşınma



Omuz / Yanak Bölgesinde Şişme (Balon)







Havasız Lastik Üzerinde Yürüme

[biancoangelo]

On numara paylaşım ansiklopedi misali emeğe saygı......

[muratxx5]

derli toplu bilgi olmus tesekkurler

[sinan3458]

güzel faydalı bir bilgi teşekkürler

[s_can]

tesekkurler