Su Arıtma Cihazı Tanıtımlarında Hile mi Yapılıyor?

[kolombo]

Su Arıtma Cihazı Tanıtımlarında Hile mi Yapılıyor?

Evsel tip arıtma cihazları günümüzde oldukça yaygınlaşmaya başladı. Bir çok insan şehir şebekesi suyunun içiminin hoş olmadığını düşünerek damacana sularına yönelirken, hesap kitap sonucu damacana suyunun pahalıya geldiğini düşünenler ev tipi küçük arıtma cihazlarına yöneliyorlar. Bir dönem sadece suyun sertliğini alan, ama bunun yanında suya sodyum ilave eden basit reçineli sistemlerin yerini artık reverse osmosis (ters ozmoz) adı verilen teknik alt yapısı güçlü arıtma cihazları almaya başladı. Bu cihazların yaygınlaşmasında içme ve kullanma suyu kalitesindeki değişiklikler etkili olurken, arıtma cihazı üreticisi firmaların pazar arayışı çabalarının da önemli bir yeri bulunmaktadır.
Geçmişte arıtma cihazı pazarlama taktiklerinin başında suya klor ölçümünde kullanılan ortotolidin, tetrametil benzidin gibi maddeler katarak şehir şebekesi suyunun renginin değiştiğini, ama arıtma cihazından elde edilen suyun berraklığını koruduğunu göstermek yaygın bir tanıtım yöntemiydi. Burada herhangi bir hile olmamakla birlikte su analizi konusuyla ilgisi olmayan normal bir bireyin bilgisizliğinden yararlanarak renk değişikliğini suyun kirliliğine dayandırmak gibi YANLIŞ YÖNLENDİRME yapılıyordu. Bu renk değişiminin altında yatan gerçek şu şekilde özetlenebilir: ortotolidin, tetrametilbenzidin veya DPD tablet adı verilen maddeler suya ilave edildiklerinde sudaki klorla reaksiyona girerek sarı renk meydana getirirler, eğer katılan bileşik içerisinde bromfenolbule adı verilen madde de varsa mavi renk meydana gelecektir. Bu renk değişimi kötü bir şey olmadığı gibi aksine suyunuzun yeterince klorlandığını ve sudan bulaşabilecek mikrobik hastalıklara karşı güvende olduğunuzu gösterir, yani arzu edilen bir şeydir. Arıtma cihazları sudaki kloru yok ettiğinden daha sonra suya bulaşabilecek mikroplara karşı suyunuz korumasız hale gelecektir.
Gelelim bugünlerde yaygın olarak kullanılan daha teknik bir aldatmacaya…
Bir şekilde görmüş veya duymuşsunuzdur: su arıtma cihazı tanıtımı yapan kişi bir bardak çeşme veya damacana suyuna iki tane metal çubuk sokup bunları bir pile (veya elektriğe) bağlıyor ve sistemi çalıştırdığında suyun içerisinde kahverengimsi bir renk ve çökeltiler meydana geliyor. Arıtma cihazından alınan suda ise bu tür bir değişiklik oluşmuyor ve pazarlamacı bu renk değişiminin ve çökeltilerin sudaki pisliğin bir göstergesi olduğunu ifade ediyor. Buradaki olay kullanılan düzeneğin yapısından dolayı YANLIŞ YÖNLENDİRMEYİ AŞMAKTADIR.
Bu renk değişimi ve çökelti oluşumunun mekanizması şu şekilde özetlenebilir: yukarıda yapılan işlem ilköğretimde tüm çocuklara gösterilen ve yaptırılan basit bir elektroliz olayıdır, ancak bir farkla: kullanılan metal çubuklardan (elektrodlar) birisi özel olarak hazırlanmıştır. Elektroliz olayında kullanılan elektrotlar genelde çelik veya benzeri bir metalden üretilirken, burada anot ucunda kullanılan elektrot yüksek miktarda demirle kaplanmıştır. Eğer su iletkense buradaki demir elektrottan ser bırakılarak ortama karışır ve az miktarda renk değişimi ve çökelti meydana getirir, eğer suda bir miktar sodyum klorür daha doğrusu klorür varsa hem iletkenlik artacak hem de demirle klorür reaksiyona girerek bariz bir sarımsı-kahverengi renk değişimi ve çökelti oluşacaktır. Ancak ters ozmozla çalışan arıtma sistemleri suyun iletkenliğini ve özellikle de klorürü ileri derecede azalttıklarından renk değişimi ve çökelti oluşmayacaktır. Eğer arıtma cihazından alınan suya az miktarda sofra tuzu atasanız renk değişimi ve çökelti oluşumunun bu suda da olduğu kolayca görebilirsiniz. Yani sudaki renk değişimi ve çökelti kirlilikten değil vücudun dengesi için suda bulunması son derece önemli olan klorür gibi doğal bir iyonun doğal olmayan bir şekilde ser demirle reaksiyona sokulmasından kaynaklanmaktadır.
Bir çok su arıtma cihazı satıcısının, bu pazarlama tekniğini kullanmalarına rağmen olayın mekanizmasını bilmediklerinden dolayı bu tür yöntemlere başvurdukları, dolayısı ile müşteri konumundaki halkın yanı sıra satıcıların da konu hakkında bilgilendirilmeleri halk sağlığı açısından son derece önemlidir.
Yazımızın temel konusu olmamakla birlikte: ayakların su dolu özel bir kaba konarak elektrotlarla vücutta bir nevi masaj yapıldığı ve sudaki yukarıdakine benzer renk değişikliği meydana getirilerek vücuttaki toksinlerin atıldığını ileri süren cihazlar için de benzeri durum geçerlidir. Burada da insan terinde bulunan klorür ayakların içine sokulduğu kaptaki demirle reaksiyona girerek renk değişimi ve çökelti meydana getirmektedir. Zaman içerisinde ayağın sokulduğu kaptaki suyun renginin daha az koyulaşması ise kapta bulunan demir miktarının azalmasından kaynaklanmaktadır.


** Arkadaşlar böyle bir haber okudum. Sizinle paylaşmak istedim. Görüşleriniz ne konuda olacaktır.

[kolombo]

Damacana ve Pet Şişelerde Yer Alan Numaraların Anlamı Nedir?

1988 yılında yapılan uluslararası bir düzenlemeyle suların, yiyecek ve içeceklerin konduğu plastik kaplar birden yediye (1-7) kadar numaralandırılmaktadır. Bu numaralar genellikle şişelerin tabanında üçgen şeklindeki geridönüşüm ambleminin içine yazılmaktadır.
Bu numaralar plastik şişenin hangi hammadde üretildiğini göstermektedir. Yine bu numaranın yer aldığı geridönüşüm işaretinin hemen yakınlarında, genellikle şişenin üretiminde kullanılan plastiğin tipini gösterir bir kısaltma daha bulunmaktadır. Örneğin PET veya PETE kısaltmasını gördüğünüzde şişenin üretiminde polyethylene terephtalate kullanıldığını anlayabiliriz. Bu maddeden üretilen şişeler 1 sayısı ile numaralandırılırlar. Bu numaraların anlamı aşağıda sıralanmıştır:
1 numara –> PET veya PETE (polyethylene terephtalate)
2 numara –> HDPE (high density poly ethylene)
3 numara –> PVC (poly vinyl chloride)
4 numara –> LDPE (low density polyethylene)
5 numara –> PP (polypropolene)
6 numara –> PS (polystyrene)
7 numara –> Diğer (yukarıdaki sınıflamaya girmeyen diğer plastik türlerinin genel sınıflamasıdır). Üzerinde her hangi bir numara olmayan plastik şişelerin hepsi 7 numara olarak kabul edilir. Bunların üretiminde akrilik, polikarbonat veya daha farklı malzemeler kullanılmış olabilir. Yine bu kaplar tek bir madde yerine birden fazla maddenin karışımıyla üretilmiş de olabilirler.
Bu tür maddelerden yapılan plastik kapların içine konulan suların sağlığa zarar var mıdır?
Her ürün için sağlık etkisine yönelik ayrıntılı bilgi bulunmamakla birlikte bazı şişeler hakkında aşağıdaki bilgiler verilebilir:
7 Numaralı Şişeler
Bazı araştırmalar polikarbonat şişelerden, içlerinde bulunan sıvıya bisphenol-A (BPA) adı verilen kimyasal bir maddenin geçebileceğini saptamışlardır. Bu madde östrojen adı verilen hormonun etkilerini taklit edebilen bir maddedir. Deney hayvanlarında gerçekleştirilen çalışmalar BPA’nın üreme sistemi üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini göstermiştir. BPA deney hayvanlarında sperm sayılarının azalmasına neden olmakta ve meme dokusunda meme kanserinin erken dönemlerine benzer değişikliklere neden olmaktadır. Bu araştırma her ne kadar ve farelerde gerçekleştirilmiş olsa da insanlarda da benzeri sonuçlarının olabileceği ileri sürülmektedir. Ancak burada etkiyi ortaya çıkaran dozun plastik kaptan içeceğe geçen dozla karşılaştırılması ve dozun çok az olduğu durumlarda uzun süreli maruz kalmanın benzer etkileri oluşturup oluşturmayacağı açık değildir. Suya BPA geçişine neden olabileceği tespit edilen polycarbonate hammaddesi 7 ile numarandırılan şişelerde bulunabilir, ancak yukarıda da açıklandığı gibi 7 numaralı şişeler mutlaka polikarbonat içermek zorunda değillerdir, ve ilk 6 numara türüne uymayan farklı bir malzemeden de yapılmış olabilirler.
1 Numaralı Şişeler
1 numara ile işaretlenmiş şişeler her zaman için tek kullanımlık olan şişelerdir. Bunlar hiçbir şekilde yeniden kullanılmamalı ve boşalmalarını takiben geri dönüşüm kutularına atılarak bertaraf edilmelidirler.
3 Numaralı Şişeler
Yukarıda sayılan grup içerisinde kesin olarak içeceklerin saklanması amacıyla kullanılmaması önerilebilecek ürün grubu 3 nolu, yani polivinil klorürden elde edilen PVC şişelerdir. Normalde de PVC’nin bu amaçla kullanımına izin verilmemektedir. PVC’nin üretim, kullanım ve bertarafı sırasında çevreye dioksin (dioxin) yayıldığına dair bulgular vardır. Dioksin insan ve hayvanların yağ dokusunda birikmektedir. Kanserojen (kansere neden olan) olarak bilinen dioksin aynı zamanda vücudumuzun hormonal sistemini etkileyerek üreme fonkiyonlarını ve bağışıklık sistemini hasara uğratabilir.
Yukarıda sayılan olası zararlardan korunmanın başında mümkün olduğunca plastik kapların kullanımından kaçınmak gelir. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda da üretici firmaları daha sağlıklı ürünler üretmeleri konusunda yönlendirecek uygulamalara gidilmelidir. Örneğin su damacanasının altında 7 işaretini gördüğünüzde bu şişenin hangi üründen yapıldığını firmadan bildirmesini isteyebiliriz. Yine küçük plastik şişelerde su aldığınızda bunların tek kullanımlık olduğunu hatırlamamız ve şişe boşaldığında farklı bir sıvıyı depolamak için kullanmamamız gerekir.
BPA için Ayrıntılı Bilgi: Bisphenol A Exposure Causes Meiotic Aneuploidy in the Female Mouse. Current Biology. 13 (7), 1 April 2003:546-553

[Misafir047]

eline sağlık bilgiler için teşekkürler