hız kuralları

[Yalın]

HIZ KURALLARI

Aksine işaret bulunmadıkça yerleşim yeri dışında ve içinde römorksuz taşıt cinsleri için en çok hız sınırları aşağıda gösterilmiştir.

ARACIN CİNSİ

Yerleşim yerlerinde

Yerleşim yeri dışında

Otomobillerde

50km/s

90km/s

Otobüs, minibüs, kamyon ve kamyonetlerde

50km/s

80km/s

Arazi taşıtlarıyla motosikletlerde

50km/s

70km/s

Tehlikeli madde taşıyıcılar ile özel yük taşıma izni belgesiyle veya özel izin belgesiyle karayoluna çıkan araçlarda

30km/s

50km/s

Motorlu bisiklet ve bisikletlerde

30km/s

50km/s

Traktör, arızalı bir aracı çeken araçlarda ve iş makinasında

20km/s

20km/s

Not: Römorksuz bir araca römork takılırsa, aracın hızı saate 10 km. daha düşük olmalı.
Takip mesafesi: Hareket halindeki iki araç arasındaki mesafeye denir. Takip mesafesi hızın yarısı kadar mesafedir. Örneğin hızı 90km/s olan bir aracın takip mesafesi 45m olmalıdır.
Not: Bir aracın 2 saniyede kat ettiği yol takip mesafesi kadardır.
I) ÖNDEKİ ARACI GEÇME KURALI
Sürücülerin önlerinde giden aracı geçmeleri için:
1. Arkasından gelen bir başka sürücünün geçmeye başlamamış olmasına,
2. Önünde giden sürücünün bir başka aracı geçme niyetini belirten uyarma işaretini vermemiş bulunmasına.
3. Geçeceği aracın hızıyla, geçme esnasındaki kendi hızını da dikkate alarak, iki yolarda da karşıdan gelen trafik dahil, yolu kullananların tümü için tehlike veya engel yapmadan geçme için kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin görüşe açık ve boş olmasına,
4. Geçişin, geçilen araçlar için bir güçlük yaratmayacak şekilde ve araçlarının bu geçişe uygun durumda bulunmasına dikkat etmeleri mecburidir.
J) ÖNDEKİ ARACI GEÇMENİN YASAK OLDUĞU YERLER
Sürücüler;
1. Geçmenin herhangi bir trafik işaretiyle yasaklandığı yerlerde,
2. Köprülerde, tünellerde, kavşaklarda, demiryolu geçitlerinde, görüşün yetersiz olduğu tepe üstü ve virajlarda, önlerindeki araçları geçmeleri yasaktır.
Sağa dönüşler:
1. Dönüş işareti vermeye,
2. Sağ şeride veya işaretle dönüş izni verilen şeride girmeye,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dar bir kavisle dönüş yapmaya mecburdurlar.
Sola dönüşler:
1. Dönüş işareti vermeye,
2. Yolun gidişe ayrılmış olan kısmının soluna yanaşmaya,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dönüşe başlamadan, varsa sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkını vermeye,
5. Dönüş sırasında, karşıdan gelen ve emniyetle duramayacak kadar kavşağa olan araçların geçmesini beklemeye,
6. Gireceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere, arkadan gelen ve sola dönecek diğer taşıtları engellememek için dönüşünü geniş kavisle yapmaya,
7. Dönüş sırasında ilk geçiş hakkını, kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlere vermeye mecburdurlar.
Araç sürücülerinin:
1- Bağlantı yollarında geri gitmeleri,
2- Tek yönlü yollarda, duraklama veya park manevrası dışında geri gitmeleri,
3- İki aracın emniyetle geçemeyeceği kadar dar olan iki yönlü yol kesimlerinde, karşılama ve geçiş kolaylığı dışında, geri gitmeleri,
4- Daha geniş yollarda geriye giderken manevra dışında şerit değiştirmeleri,
5- Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri yasaktır.
Trafik polisi, ışıklı trafik işaret cihazları veya trafik işaret levhaları bulunmayan kavşaklarda;
1- Bütün araçlar geçiş üstünlüğüne sahip araçlara görev anındayken öncelik verir.
2- Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvay hattı bulunan yoldan geçen araçlara,
3- Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
4- Tali yoldan çıkan sürücüler ana yoldaki sürücülere,
5- Dönel kavşak dışındaki sürücüler, dönel kavşak içindeki araçlara,
6- Bir iz veya mülkten karayoluna çıkan sürücüler, karayolundaki araçlara
ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.
K) GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ:
Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin, can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartıyla, trafik kısıtlama ve yasaklamalarına bağlı olmamalarına denir.

1- Ambulanslar
2- İtfaiye araçları
3- Polis araçları
4- Sivil savunma araçları
5- Koruyan ve korunan araçlar
NOT: Geçiş üstünlüğüne sahip araçların 150 metreden görülür lambaları olmalıdır. 150 metreden duyulur sirenleri olmalıdır.
NOT: Sarı tepeli lambalı araçlar geçiş üstünlüğüne sahip değildir. Sarı tepe lambası araçlara kendilerini belli etmek için takarlar diğer araç kullananlar da daha dikkatli araç kullanırlar.
L) DURAKLAMANIN YASAK OLDUĞU YERLER:
1- Duraklamanın yasaklandığının bir trafik işaretiyle belirtilmiş olduğu yerlerde.
2- Sol şeritte (raylı sistemin bulunduğu yollar hariç).
3- Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde.
4- Kavşaklar, tüneller, rampalar ve bağlantı yollarında ve buralarda yerleşim merkezleri içinde 5 metre , yerleşim merkezleri dışında 100 metre mesafede.
5- Görüşün yeterli olmadığı tepe üstlerine yakın yerlerde ve dönemeçlerde.
6- Duraklayan veya park eden araçların yanında.
7- Otobüs ve taksi duraklarında.
8- İşaret levhalarına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerler dışında, yerleşim birimi içinde 15 metre, yerleşim birimi dışında 100 metre mesafede.
9- Zorunlu haller dışında, yerleşim yerleri dışındaki karayollarında, taşıt yolu üzerinde duraklamak yasaktır.
M) PARK ETMENİN YASAK OLDUĞU YERLER:
NOT: Duraklamanın yasak olduğu her yerde park etmek de yasaktır.

N) ARAÇ IŞIKLARININ KULLANILMASI:

a) Uzağı gösteren ışıklar (uzun hüzmeli farlar):
Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında geceleri seyrederken, yeterince aydınlatılmamış tünellere girerken, benzeri yer ve hallerde uzağı gösteren ışıkların yakılması zorunludur.
a) Yakını gösteren ışıklar (kısa hüzmeli farlar):
Geceleri, yerleşim birimleri dışında karayollarındaki karşılaşmalarda bir aracı takip ederken, bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar ve yerleşim birimleri içinde, gündüzleri ise görüşü azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda yakını gösteren ışıkların yakılması mecburidir.

NOT: Kısa farla 25 m. , uzun farlar 100 m. ileriyi aydınlatır.
Işıkların kullanılmasına ilişkin esaslar:
1- Dönüş ışıklarının "geç" anlamında kulanılması,
2- Sadece park ışıkları yakılarak araç sürülmesi,
3- Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi,
4- Yönetmeliklerde gösterilen esaslara aykırı ışık takılması ve kullanılması,
5- Sis ışıklarının; sis, kar, şiddetli yağmur halleri dışında ve geceleri yakını ve uzağı gösteren ışıklarla aynı zamanda kullanılması,
6- Yönetmelik esaslarına uygun olarak takılan ışıkların da amaç dışında ve gereksiz kullanılması
yasaktır.
O) ARIZALI ARAÇLARIN ÇEKiLMESİ:
1- Freni arızalı olmayan araçların çekilmesi:
- Çekme halatı, çekme zinciri veya çekme demiri ile çekilir.
- Çekme halatının uzunluğu en fazla 5m. olmalıdır.
- Halatın uzunluğu 2,5m. geçerse kırmızı yansıtıcı bağlanmalı.
- Hız saatte 20km olmalı.
2- Freni arızalı olan araçların çekilmesi:

- Çeki demiri ile çekilmeli.
- Demir uzunluğu en fazla 1m. olmalı.
- Hız saatte 15km. geçmemeli.
NOT: Her iki durumda da yolcu ve yük taşınmamalı.
P) OKUL TAŞITININ ÇALIŞTIRILMA ESASLARI:
1- Okul taşıtının "DUR" işareti yakıldığında, diğer bütün araçlar duracak, öğrenci indirme bindirme işlemi bitinceye kadar okul taşıtı geçilmeyecektir.
2- "DUR" işareti sadece öğrenci indirme bindirme işlemi sırasında yakılacak, bu ışık frene basıldığında yanan ışıkla birlikte yanmayacak.
3- Okul taşıtlarına, taşıma sınırını aşacak sayıda öğrenci bindirilmeyecektir.
4- Taşıt içi düzenini sağlamak ve taşıta iniş ve binişlerde öğrenciye yardımcı olmak üzere okul taşıtında bir rehber öğretmen veya kişi bulunacaktır.
5- Öğrencilerin kolayca yetiştiği cam ve pencereler sabit olacaktır.

NOT: Okul taşıtlarının arkasında 30cm. çapında kırmızı dur lambası olmalıdır.
NOT: Hatalı park olursa parasını araç sürücüsü ya da sahibi öder.
NOT: Şehir merkezinde kamyon, otobüs ve traktör park yapamaz.
R) TEHLİKELİ MADDE TAŞINMASI:
Tehlikeli madde taşıyan araçlar, şehir içerisinde 30km. şehir dışında 50km. hızla gidebilir. (Eğer boş ise, kendi sınıfının hızı ile)
NOT: Dolum veya boşaltım sırasında kıvılcım çıkaran nesnelere en fazla 30m. yaklaşır, park anında 20m. takip mesafesi 50m. olmalıdır.
NOT: Tehlikeli madde taşıyan araçlarda 6kg. iki adet yangın söndürme cihazı ve tamizlik anında tanker içindeki aydınlatma feneri de 6 voltluk pil olmalıdır.
NOT: Arıza anında başka bir gözcü bulunmalıdır.
S) OTOYOL KURALLARI:
Erişme kontrollü karayolu:
Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.
Otoyola her yerden giriş veya çıkış yasaklanmıştır. Buralara ancak özel yerlerden girilir veya çıkılır ki buralara girişte "hizalanma şeridi" çıkışta ise "yavaşlama şeridi" denir. Duraklamak, park etmek, geri gitme, geri dönüş YASAKTIR.
T) MOTORLU TAŞITLARDA TRAFİĞE KATILMA-TESCİL İŞLEMLERİ:
Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili tescil kuruluşuna tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadır.
1- Tescili zorunlu olan ve daha önce tescili yapılmamış bir aracı satın alan veya gümrükten çeken araç sahipleri:
->Satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde gerekli bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak yetkili tescil kuruluşuna müracaat etmek zorundadırlar.
2- Tescili araçları NOTER senediyle satın veya devir alan araç sürücüleri, aracı adına tescil ettirmek üzere:
->Gerekli bilgi ve belgelerle birlikte bir ay içinde yetkili tescil kuruluşuna müracaat etmek zorundadırlar.
3- Tescil edilerek tescil belgesi alınan araçların karayoluna çıkabilmesi için ayrıca TRAFİK BELGESİ ve TESCİL PLAKALARI' nı alması gerekir.
4- Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakaları araç üzerinde hazır ve uygun durumda bulundurmadan araç trafiğe çıkamaz.
5- Tescil işlemleri geciken araçların geçici olarak trafiğe çıkarılıp karayolunda kullanılması için: Geçici trafik belgesi ve Geçici trafik plakaları alınması mecburidir.
6- Tescil plakalarının araç üzerinde ve uygun durumda bulundurulması yanında ışıkların yakılması ile birlikte arka plakaların 20 metre mesafeden okunabilecek şekilde aydınlatılmış ve temiz olmalıdır.
7- Motorlu bir aracın işletilmesi ve herhangi bir kazaya karışması gibi durumlara karşı MALİ SORUMLULUK SİGORTASI yaptırması zorunludur.
8- Motorlu araç sürücüleri: trafik zabıtası (polisi) tarafından yapılacak denetim ve kontrol sırasında,
a)sürücü belgesini
b)tescil belgelerini
c)trafik belgesini
d)mali sorumluluk sigorta poliçesini ve tescil plakalarını göstermek zorundadır.

9- Araç sahipleri ekonomik ömrünün dolması, kaza, yangın, tahrip edilme veya benzeri sebeplerle hurdaya ayırdıkları araçların tescilinin silinmesi için hurdaya ayırma tarihinden itibaren 1 ay içinde ilgili tescil kuruluşuna dilekçe ile müracaat etmek zorundadır.
U) ARAÇLARIN MUAYENE MECBURİYETLERİ VE SÜRELERİ:
1)Hususi otomobiller ile bunların her türlü römorkları:
-Trafiğe çıkarılışından sonra ilk 3 yaş sonunda ve devamında her 2 yılda bir.
-Resmi ve ticari plakalı e bunların her türlü römorkları: İlk trafiğe çıkışından itibaren ilk 2 yaş sonunda devamında yılda 1.
-Lastik tekerlekli traktörler ve bunların her türlü römorkları:
İlk trafiğe çıkışından itibaren ilk 3 yaş sonunda ve devamında her 3 yılda bir.
-Diğer bütün motorlu araçlar ile bunların her türlü römorkları ilk bir yaş sonunda ve devamında her yıl.
periyodik muayeneye tabi tutulur.
2)Motorlu taşıtın muayene süresi dolmamış olsa bile;
-Kazaya karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesi görülen araçlar,
-Üzerinde değişiklik yapılan araçlar

ayrıca özel muayeneye tabi tutulurlar.

3)Araç üzerinde yönetmelikte belirtilen şekilde yapılacak her türlü değişikliğin araç sahibi tarafından 30 gün içinde yetkili tescil kuruluşuna bildirilmesi mecburidir.
4)Uyuşturucu ve keyif verici maddeleri almış olanlar:
-Derhal araç kullanmaktan men olurlar.
-Mahkeme kararıyla para ve hapis cezası ile cezalandırılır, sürücü belgesi süresiz olarak geri alınır.

V)ASLİ KUSURLAR:

1. Kırmızı ışıkta geçmek. Trafik polisinin dur ikazına uymamak.
2. Şeride tecavüz etmek.
3. Bir araca arkadan çarpmak.
4. Karşı yönden gelen şerit ve yol bölümünden gitmek.
5. Sollama kurallarına uymadan araç sollamak.
6. Dönüş kurallarına uymamak.
7. Daralan yollarda öncelik hakkına uymamak.
8. Şehirler arası yollarda park yapmak.
NOT: Alkollü araç kullanmak, hız limitini aşarak araç kullanmak, ehliyetsiz araç kullanmak ASLİ KUSUR DEĞİLDİR.

Y)ÇEVRE BİLGİSİ:

NOT: Katalitik konvektör; zehirli gazların zehirleyicilik özelliğini azaltır.
NOT: Bir bölgenin bitki topluluğuna flora, hayvan topluluğuna fauna denir.
NOT: Ekzosdan dışarıya %3,5 ile %4,5 arasında karbonmonoksit atılabilir.

[krm1983]

Bölünmüş yollarda 110km/saate çıktı limit.