Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük dövüş sanatları efsanesi BRUCE LEE, 37 yıl önce bugün

[narkoz30]

Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük dövüş sanatları efsanesi BRUCE LEE, 37 yıl önce bugün yaşama veda etti






Bruce Jun Fan Lee, (d. 27 Kasım 1940, San Francisco – ö. 20 Temmuz 1973, Hong Kong). Çin kökenli aktör ve Jeet Kune Do savunma sanatı ustası. Lee Jun Fan Kantonca adı.

Bruce Lee, Amerika doğumlu Çin kökenlidir. San Francisco'daki Chinese Hospital hastanesinde dünyaya gelmiştir. Babası Lee Hoi-Chuen (???) Çinli, annesi Grace Lee (???) yarı Alman yarı Çinlidir. Bruce Lee Jeet Kune Do (Türkçe;durduran yumruk yolu) adını verdiği bir savunma sanatı sistemi geliştirdi.

Lee'nin bu sistemi geliştirmeden önce eğitimini aldığı savaş sanatları; Kung Fu, (Wing Chun) Karate, Boks, Tayland boksu, Jujutsu, Kick Boks, Aikido, Judo, Eskrim, Güreş, ve Tekvando'dur.

HAYATI

San Francisco'da doğan Lee'nin asıl adı Lee Jun-Fan. İsmini doğumunda hazır bulunan doktor verdi. Babası ve annesi, Çin operasında oyuncuydu. Lee doğduğunda, bir e için Birleşik Devletlerde bulunuyorlardı. Ailesi, Kung Fu öğrenmesini istedi. 6 yaşındayken bile ilerideki hırçın, sert karakterini belli ediyordu. Lee, Kung Fu tekniklerini bilinçsiz bir şekilde öğrenmeye başladıktan sonra, 1954'de ünlü Kung Fu Ustası Sifu Yip Man’ının öğrencisi olarak Wing Chun sistemini çalışmaya karar verdi. İlerleyen zamanlarda da Wing Chun sistemine boks çalışmalarını da eklemeye başladı.

Sık sık karıştığı sokak kavgalarından dolayı kötü şöhret edinince doğduğu Amerika Birleşik Devletleri'ne gider. Washington Üniversitesi'nin Felsefe Bölümüne yazılır. Bir yandan okula devam ederken, bir yandan da Amerikalılara Çin Kültürü'nün zenginliğini anlatmak için o güne kadar Çinlilerden başkasına öğretilmesi yasak olan olan Kung Fu dersleri vermeye başlar. Bu amaçla kendi adını taşıyan JUN FAN KUNG FU adında bir okul açar. Bu spor okulu 1963 yılına kadar açık kaldı. Yine aynı yıl Amerikalı Linda Emery ile evlendi. Lee daha sonra Oakland’da ikinci okulunu açtı. Burada geniş bir kitleye, Amerikalılara yabancı olan bu sanatın ne kadar geniş içerikli ve derin felsefeye sahip olduğunu ispatladı.

İlk uzun metrajlı filmi; Çinli prodüktör Raymond Chow’un yeni kurduğu film şirketi Golden Harvestla çekilen için Big Boss(Büyük Patron)dur. Film Hong Kong ve güneydoğu Asya bölgesinde şimdiye kadar kırılmış tüm gişe rekorlarını alt üst ederek büyük bir patlama yaptı. Bunun üzerine Asya milliyetçiliğinin işlendiği Fist of Fury(Öfkenin Yumruğu) filminde oynadı. Lee'nin bu filmlerinde kendisine özgün stilini de görmek mümkündür. Hong Kong film sanayinde avantür filmlerin hareketli sahnelerine Bruce Lee'nin Hollywood tecrübesi ile olağanüstü koreografileri yeni bir boyut kazandırmıştır.

Dönemin süper starı Wang Yu bile onun altında bir role razı hale gelmişti. Büyük Usta çekilen filmin güzel olması için dövüş sahnelerinin koreografisini düzenlerken gece gündüz demeden çalışıyordu. Hareketli sahneler için uzun plan çekimler yapar, yüksek tekmeler kullanır, Escriama’nın (silahlı dövüş sanatı) Nunchaku, Bo, Kali, bıçaklar ve küçük Çin okları gibi tüm silahlarını kullanarak dövüş sahnesini olağanüstü artistlik figürlerle süslerdi.

Bruce Lee kalitesi ile Kung Fu sineması sektörüne yeni bir boyut kazandırdı. Escrima ustası Dan Inosanto, Lee'nin özgün stili Jeet Kune Do’nun kesinlikle gösteri olmadığını, aksine çok gerçekçi, fantezisi olmayan, vücut hareketlerinin işlevine uygun bir spor olduğunu söyler. Lee'nin komple bir sporcu olduğunu, Jeet Kune Do’nun da gerçek bir dövüşte çok etkili bir sistem olduğunu hararetle savunur. Bunun yanında Bruce Lee’nin de çok iyi bir aktör olduğundan, dövüş sanatını beyaz perdede fantastik bir şov olarak seyirciye sergilemeyi becerebildiğini söyler. İşte bu yüzdendir ki; filmleri dünya sinema klasikleri arasına girmiştir.

Bruce Lee’nin üçüncü filmi Way of The Dragon(Ejderin Yolu) oldu. Bu filmde Lee'nin yanında yardımcı oyuncu olarak, Amerikada yedi defa karate şampiyonu olmuş Chuck Norris’i görüyoruz. Filmin final mücadelesinde ise adeta Karate ve Kung Fu'nun üstünlük mücadelesi sergileniyor. Bruce Lee'nin her filminde bir diğerine nazaran yenilikler göze çarpmaktadır. Bruce Lee’yi zirveye taşıyan film ise, Dan İnosantio ve Kerim Abdül Cabbar ile Game of Death(Ölüm Oyunu)dur. Amerikan filmlerinde başrol oynamayı çok isteyen ancak bunu başaramayan Lee, dördüncü filmini çekerken Amerikalı yapımcılardan başrol oynayacağı bir film teklifi geldi. Bunun üzerine sanatçı Ölüm Oyunu filmini yarıda bırakarak, Çin-Amerikan ortak yapımı olan Enter The Dragon(Ejder'e Giriş) filmini çekti. Amerikan Sinemasında ve Uzakdoğu film sanayinde süper starlığa yükselen Lee Ölüm Oyunu adlı filmini tamamlayamadan öldü.

Bruce Lee hayatında 4 öğrencisine Jeet Kune Do hocası olma lisansı verdi. Bunlar Taky Kimura, James Yimm Lee, Dan Inosanto ve Ted Wong.

HAYATI

27 Kasım 1940 sabahında (Çin takvimine göre Ejder yılı) San Francisco'da doğdu. Annesi Grace ,ona bir Amerikan ismi vermeyi düşünmüyordu.Hastane çalışanlarından biri bu bebeğe Bruce demeye başladı bunun üzerine anneside bu ismi değiştirmeyip Bruce adını verdi.Bundan sonra adı Bruce Lee oldu.Ve bir efsane doğmuş oldu.Aile çok kısa bir süre sonra Hong Kong'a geri döndü.Bruce Hong Kong'da film kariyerine 8 yaşında başladı.

Babasının son filminde yönetmen onu sette gördü ve onun o hali yönetmenin çok hoşuna gitti ve ona bir rol teklif etti.İşte bu Bruce'nin gelecekteki film kariyerinin başlangıcı oldu.Bir sokak kavgasında küçük düşme korkusunu yenebilmek için dövüş sanatları eğitimine başladı.Bir delikanlı olarak sebepsiz yere bir sürü dövüşe katıldı.

Ve Yip Mans Wing Chun(Güzel ilkbahar zamanı) eğitimleriyle efsane bir dövüş sanatçısı oldu. Korkuyla yaşayan sokak dövüşçüsü kalıbından kurtuldu.Zaman geçtikçe Bruce Lee büyüdü ve dövüş sanatlarına olan ilgisi daha da arttı.Genç enerji dolu ve rekabetçiydi. Kısa sürede Wing Chun'un temel kunfu derslerine girmeye başladı.

Çok zeki olduğu içinde bay Yip onu çok sevdi.Ve Wing Chun Kunfusunun bir sürü gizli tekniğini öğretti.Bruce Lee böylelikle Wing Chun Kunfusu'nun ustası haline geldi. Dansa inanılmaz derecede ilgi duyuyordu.14 yaşındayken dans etmenin çok eğlenceli olduğunu keşfetti.Bunun içinde zaten yetenekliydi. Dans etmek isteyenleri geri çevirmezdi.

Dans dengesi ve ayak hareketlerinin çoğu onun daha sonra dövüş stilinde etken olmuştur.En sevdiği dans olan Cha Cha dansında Hong Kong'ta şampiyonu bile seçildi.19 yaşındayken sokak dövüşü ile gittikçe daha ilgili olmaya başladı. Böylece 1959'da ailesi onu liseyi bitirmek üzere Amerika'da arkadaşlarının yanına göndermeye karar verdiler. Seattle'de otururken bir resturanın çatı katında garsonluk yaptığı sürece kalmasına izin verildi.Liseyi bitirip üniversiteye geçti.Washington Üniversitesine girdi ve geceleri restaurantta çalışmaya devam etti. Bruce Lee, Ed Parkers'la 1964 yılında ilk uluslararası çıkışını yaptı.Daha sonra Green Hornet adlı bir dizide oynamaya başladı.Bruce bunun kendisi için bir çıkış olacağını düşünürken dizi bir sezon sonra yayından kaldırıldı. Daha sonra James Garner'in oynadığı "Marlowe" adlı filmde küçük bir rol kaptı ve bir kaç bölümünde göründü.

Sakatlandı ama vazgeçmedi Bu küçük rol kariyeri adına ona hiçbir fayda sağlamadı..Lee ondan sonra dövüş sanatları öğrencileri üzerine tasarlanmış 3 tane Knoons adlı okullardan açmaya karar verdi. İşte burada öğrencilerine gerçek Jeet Kune Do olmayı öğretti. 1970'li yıllarda Hollywood ile Hong Kong arasında mekik dokumaya başladı. İnanılmaz teklifler alıyordu. Bu yıllarda sırtından çok ciddi rahatsızlandı.

Bruce Lee Way of the Dragon filmindeDoktorları ona dövüş sanatlarını kesinlikle bırakmasını ve iyileşmesi için yataktan çıkmaması gerektiğini söylediler.Bu Bruce Lee'nin hayatında en kötü dönemlerinden biriydi. 6 ay boyunca sırtüstü yatakta kaldı. Ama beynini çalışmaktan alı koyamıyordu. Bu zaman diliminde Jeet Kune Do Tao adlı kitabı yazmaya başladı.Ama bitiremeden hayata veda etti.Kitabını ölümünden sonra karısı tamamladı.

20 Temmuz 1973'teki Bruce Lee'nin ölümünü çevreleyen koşullar Asya'da bir bilinmezlik fırtınası ve dünyanın her tarafında ölümüne dair bir sürü iddianın gezindiği bir trajedi olarak kaldı. Fiziksel sağlığının insanlar tarafından çok iyi olduğu biliniyordu. Ve ölüm sebebinin doğal sebeblerden olabileceği düşünülüyordu.

Tabi ki kimsenin gelecek felakete dair bir önsezisi yoktu.Betty'inde başrol oynayacağı "Game Of Death" adlı filmini bitirmek için yapımcısı Raymond Chow'la görüşmek üzere Betty'nin dairesine gitmişti.Raymond öğleden sonra akşam tekrar konuşmak üzere onlardan ayrıldı.Başağrısından şikayet eden Bruce, Betty'i herzaman kendisininde kullandığı bir aspirin karışımı olan Equogesic verdi.Ondan sonra Bruce uzanmak üzere yatak odasına gitti.

Raymond akşam niçin gelmediklerini öğrenmek için onları aradığında Betty , Bruce'un uyuya kaldığını söyledi.Raymond Betty'nin dairesine gidip Bruce kaldırmayı çalıştı ama başaramadı. Panik olmaya başladılar.Ve Betty doktor çağırdı.Onu kurtarmak için yapılan birçok başarısız denemeden sonra ambulans çağırıldı.

Küçük ejder Bruce hastaneye gittiğinde ölüydü.Acil müdahalede kalp ve solunuma müdahale edildi..Ama bir hayat belirtisi yoktu. Bruce'nin nasıl öldüğü aslında tartışma konusu oldu.Ölümünün beynindeki tümörden olabileceği söylendi. Bunun doğuştan mı yoksa daha sonra mı ortaya çıktığı meçhuldu ama kafasında her an patlamak üzere olan hasar görmüş bir damarla birlikte de çok vakti yoktu. Hatta ölümünden 2 ay önce bir beyin travması geçirdi. Bruce Lee'nin ölümüyle Hong Kong yasa boğuldu..Binlerce insan sokaklara dökülüp, son yolculuğunda onu yalnız bırakmak istemediler.Kalabalığı durdurmak için polis tarafından barikatlar bile kuruldu..Diğer bir trajedide oğlu Brandon Lee'nin 31 Mart 1993'te Amerika'nın Kuzey Carolina eyaletinde "The Crow" filminin çekimleri sırasında karnından vurularak ölmesidir.

Bruce Lee Amerika'nın Seattle eyaletinde Lake View mezarlığına gömülmüştür. Daha sonra 3 Mart 1993'te Brandon Lee'de babasının yanına gömüldü..Hergün kendisinin ve oğlunun mezarı dünyanın dört bir tarafından gelen insanlar tarafından ziyaret edilir.


FİLMOGRAFİSİ

Yıl Çince ve İngilizce adı ABD ismi Not
1941 Golden Gate Girl Bebek rölünde.
1946 The Birth of Mankind
1948 Fu gui fu yun, aka Wealth is Like a Dream
1949 Meng li xi shi, aka Sai See in the Dream "Yam Lee" rolünde
1950 Xi lu xiang, aka The Kid My Son, Ah Chung "Lee Siu Lung" rolünde
1951 Ren zhi cue aka Infancy Plays "Ngau".
1953 Qian wan ren jia
1953 Fu zhi guo aka Blame it on Father Father's Fault
1953 Ku hai ming deng aka The Guiding Light
1953 Ci mu lei aka A Mother's Tears
1953 Wei lou chun xiao aka In the Face of Demolition
1955 Gu xing xue lei
1955 Gu er xing
1955 Ai aka Love
1955 Ai xia ji aka Love Part 2
1955 Er nu zhai aka We Owe It to Our Children
1956 Zhia dian na fu
1957 Lei yu aka The Thunderstorm
1960 Ren hai gu hong aka The Orphan "Ah San" rolünde.
1969 Marlowe Marlowe "Winslow Wong" rolünde.
1971 The Big Boss Fists of Fury "Cheng Chao-an" karakterinde Tayland'da bir uyuşturucu baronuna karşı dövüşüyor.
1972 Fist of Fury The Chinese ion "Chen Zhen" karakteriyle Şangay'da Japon kötü adamlardan ustasının öcünü almak için dövüşüyor.
1972 The Unicorn Palm Filmin dövüş koreografisini yaptı ve aynı zamanda filmin bir yerinde görünüyor. (Filmde belirtilmemiş).
1972 Way of the Dragon Ejder'in Dönüşü "Tang Lung" rolünde. Suça karşı Roma'da, İtalya. A.B.D.'de 'Enter the Dragon' dan sonra yayınlandığından bu isimdedir.
1973 Enter the Dragon aynı Savaş sanatları ustası "Mr. Lee" rolünde. Sent as a spy a tournament, hosted by a rogue-monk-ed-drug-lord.
1978 Game of Death aynı "ABD versiyonunda Billy Lo" ve Orijinal versiyonda "Hai Tien" rolündedir. Lee yalnızca filmin 3. ve son bölümünde ve ölümünden sonra birleştirilmiş parçalarla görünmektedir.


KÜNYESİ:

Bruce Lee
Doğum adı Lee Jun-Fan (???; pinyin: Li Zhènfan)
Doğum 27 Kasım 1940(1940-11-27)
San Francisco, California, ABD
Ölüm 20 Temmuz 1973 (32 yaşında)
Hong Kong
Etkin yıllar 1941–1973
Evlilik(ler)i Linda Emery (doğumu 1945)
Çocukları Brandon Lee (1965-1993)
Shannon Lee (doğumu 1969)
[Bruce Lee Kuruluşu Resmî sitesi]
Kaynak : Vikipedi

[serkankucuk]

ben de özellikle Ip Man ve Ip Man 2'yi seyrettikten sonra hayatını iyice merak etmiştim. Ip Man gibi birinden ders almış ve dünyanın en iyi Kung-Fu'cularından biri olmuş ama Ip Man gibi efsanesini uzun yıllar yaşatıp herkese anlatamamış... Yazık olmuş böle bi sporcu 32 yaşında nasıl fiziksel olarak rahatsızlanır...

[effect1903]

Bruce LEE'nin en büyük hayranlarından biriyim....O en iyisi ve üzerine biri daha yok.. Paylaşım için teşekkürler..

[narkoz30]

ben de özellikle Ip Man ve Ip Man 2'yi seyrettikten sonra hayatını iyice merak etmiştim. Ip Man gibi birinden ders almış ve dünyanın en iyi Kung-Fu'cularından biri olmuş ama Ip Man gibi efsanesini uzun yıllar yaşatıp herkese anlatamamış... Yazık olmuş böle bi sporcu 32 yaşında nasıl fiziksel olarak rahatsızlanır...

Rica ederim avatarından belli oluyor zaten ben de bruce lee hayranıyım seattle ye yolum düşerse mezarını da ziyaret edicem bi fatiha okuyalım

Serkan ölüm nedeni hala bir muamma kimi mafya öldürdü zehirledi diyor kimi başka bişey ama vadesi dolan erken geç farketmez öteki tarafa geçiyor saygıyla analım o bile kafi yeri hala doldurulamadı özellikle yeni nesilden bi jet lee var ama o da bruce kadar ünlü değil bir de chakie chan var ki o da emsalsiz unutulmazlardan biri.